Zoutwinning

Er zijn verregaande plannen om zout te winnen bij de Ballastplaat in de Waddenzee. Een slecht idee vinden wij, omdat het grote risico’s met zich meebrengt.

Stop op zoutwinning

De afgelopen jaren heeft de Waddenvereniging herhaaldelijk de aandacht gevestigd op de negatieve gevolgen van zoutwinning onder de Waddenzee. Zowel voor- als tegenstanders erkennen dat de zoutwinning bodemdaling met zich meebrengt en de zandhonger van de Waddenzee verhoogt. Het Rijk en zoutwinner ESCO vinden de risico’s acceptabel, wij vinden de Waddenzee té belangrijk om op het spel te zetten. Helaas werd enkele jaren geleden na politiek handjeklap de vergunning voor deze winning toch toegezegd.

Wat gaat er concreet gebeuren?

Op dit moment is een boorinstallatie geplaatst op het terrein van Frisia BV/ESCO in de haven van Harlingen. Vanaf die plek wordt schuin naar een diepte van 3 kilometer diep meter geboord. Met een speciale webcam is zelfs live te volgen hoe de boring verloopt.

In de diepte worden grote holtes (cavernes) gemaakt waaruit het zout naar boven gehaald wordt om in de Harlinger fabriek van ESCO gedroogd en bewerkt te worden. ESCO verkoopt het zout vervolgens waarna het gebruikt kan worden in de chemische industrie, als strooisel bij gladde wegen of als liksteen voor vee.

Waarom is het winnen van zout uit de Waddenzee een slecht idee?

Gevaar 1: Vogels verdwijnen als wadplaten kleiner worden

Door zoutwinning daalt de bodem op een unieke plaats in de Waddenzee. Er zijn grote twijfels dat de bodemdaling wordt opgevuld. Dit tast het leefgebied van vogels aan.

Gevaar 2: instorting en ondergrondse vervuiling door diesel

De holtes (cavernes) die gemaakt worden om zout uit de winnen kunnen instorten. Ook kan er diesel en pekel in de grond lekken.

Gevaar 3: Geen goede monitoring

De monitoring is niet op orde. Er kan dus niet op tijd gesignaleerd en ingegrepen worden op het moment dat er schade aan de natuur wordt toegebracht.

Het winnen van zout uit de Waddenzee is niet eens nodig

Zout halen uit het Werelderfgoed Waddenzee is volstrekt onnodig. De zoutlaag waaruit gewonnen wordt, zit onder half Europa. Het zout kan dus gemakkelijk ergens anders worden gewonnen. In Duitsland wordt zout zelfs geloosd als afvalproduct. Er zijn dus voldoende alternatieven voorhanden.

Waarom is er dan toch ooit een vergunning verleend?

ESCO mag zout onder Werelderfgoed Waddenzee winnen als onderdeel van een politieke afspraak met de provincie Fryslân en Nederlandse regering. De provincie wilde een einde aan zoutwinning op het land omdat dit leidde tot veel bodemdaling. Die wens werd ingewilligd. Met als afspraak dat ESCO dan alle hulp van zowel de Minister van Economisch Zaken en Klimaat (EZK) als de provincie Fryslân zou krijgen om zout onder Werelderfgoed Waddenzee te gaan winnen. De provincie had ook zoutwinning onder de Waddenzee kunnen stoppen, maar deed dat niet door nalatigheid; werd in oktober 2019 onthuld.

De Waddenvereniging heeft zich juridisch verzet tegen het verlenen van de vergunning, maar dat heeft helaas niet tot succes geleid. Zowel ESCO als de Minister van EZK vonden destijds mijnbouw met de ‘Hand aan de Kraan’ een goed en veilig idee. De oordelende rechters zagen destijds geen juridische reden om aan die overtuiging te twijfelen. Zo kreeg ESCO een definitieve vergunning voor een winningsplan en een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet.

Inmiddels is gebleken dat het ‘Hand aan de Kraan’ – principe helemaal geen veiligheid garandeert en bovendien dat ESCO zijn monitoringsplan nog helemaal niet op orde heeft.

Wat vindt de Waddenvereniging?

Wij hebben ons vanaf het begin van deze plannen met hand en tand verzet tegen het winnen van zout onder de Waddenzee. En wij zullen dat blijven doen. Gevaarlijke mijnbouw die de natuur schaadt hoort niet thuis onder een UNESCO werelderfgoedgebied.

Wij blijven ons verzetten en doen er alles aan om de problematiek onder de aandacht te brengen en houden in politiek Den Haag en bij UNESCO. Waar moet gaan wij ook juridische stappen niet uit de weg