Baggeren

Minder zicht, zuurstof en zonlicht door vertroebeling Waddenzee

Troebele Waddenzee door baggeren tegengaan

Menselijke activiteiten maken de Waddenzee troebeler. Onder andere baggerwerkzaamheden zorgen voor opwervelend slib, en daarmee voor steeds minder zicht en zonlicht voor het leven in de Waddenzee. Op sommige plekken is de Waddenzee nagenoeg doodverklaard.

Troebelheid hoort misschien wel een beetje bij de Waddenzee, denk je wellicht. Het is immers een dynamische zee waar eb en vloed en ook stormen soms zorgen voor bodemdeeltjes in het water. Toch is het water op veel plekken nu nog heel veel troebeler dan het in natuurlijke situatie zou zijn.

Mens maakt Waddenzee troebel

De vertroebeling begon al bij de aanleg van de Afsluitdijk in 1932. Door afsluiting van de Zuiderzee veranderden de stromingen van het zee water in de Waddenzee, kon er geen slib meer bezinken in de Zuiderzee en werd daarmee het water in de Waddenzee troebeler. Maar ook tot op de dag van vandaag zijn diverse troebelmakers actief in de Waddenzee. Denk aan vormen van visserij waarbij de bodem omgewoeld wordt. Maar vooral het baggeren van vaargeulen en havens en het storten van het slib zijn momenteel belangrijke boosdoeners. Dit baggeren gebeurt op sommige plekken bijna continu, waardoor de hele dag door stukjes zand en slib het water in worden geslingerd.

Waarom is dat erg?

Troebelheid houdt zonlicht tegen

Er dringt minder licht door in het water, waardoor zeegras en algen minder goed groeien. Aangezien die algen weer door andere organismen gegeten worden, heeft dat effect op de hele voedselketen. Veel schelpdieren leven van algen en ander zwevend voedsel, net als de haring en sprot.

Baggeren gooit bodem overhoop

Baggeren kan zorgen voor een afname van zuurstof in het water en in de bodem. Zo is op veel plekken in de Eems een zuurstofloze laag ‘prut’ ontstaan waar het bodemleven geen kans meer maakt. Ook verstoort het baggeren en het suppleren van bodemmateriaal de natuurlijke ordening van zand en slib.

Vogels en vissen zien niks meer

Zichtjagers kunnen door het troebele water hun prooi niet meer zien. Zo wordt het voor sterns lastiger om vanuit de lucht het water in te turen op zoek naar scholen met kleine visjes als haring, sprot en ansjovis. Dat is ook een probleem voor de zichtjagers onder de vissen, bijvoorbeeld de zeebaars.

Neerwaartse spiraal

Dat de troebelheid juist de zogenoemde biobouwers treft, die normaal juist zorgen voor het vastleggen van slib, is extra vervelend. Niet alleen vormen de mosselbanken en zeegrasvelden een habitat voor heel veel andere soorten; als ze verdwijnen, wordt er ook minder slib vastgelegd en wordt de troebelheid juist vergroot. Een neerwaartse spiraal dus! Reden om kritisch te kijken naar de noodzakelijkheid van alle baggerwerkzaamheden en ze waar mogelijk te voorkomen.