Ga met ons mee op excursie
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie!
Home Waddengebied Het waddengebied
De ongerepte natuur, adembenemende vergezichten en rust. Het waddengebied is en blijft bijzonder. Van Den Helder via Duitsland tot het Deense Esbjerg strekt het gebied zich uit over ruim 500 kilometer. De Waddenzee en de Waddeneilanden zijn niet alleen ‘Neerlands trots’, maar vormen ook wereldwijd een uniek gebied. Sinds 2009 heeft de Waddenzee bovendien de Werelderfgoed status gekregen.
Stel je voor: je staat op de waddendijk en sluit je ogen. Het water en het slik maakt een knisperend geluid, de wind gaat door je haren, je ruikt de geur van gras en zoute zeelucht en al gauw hoor je de vele vogelgeluiden. Het doet iets met je, het is overweldigend en rustgevend tegelijk. Hier regeert de natuur en voel je je als mens even heel klein.
Het waddengebied is een van de laatst overgebleven ecosystemen die bij eb op grote schaal droogvallen en waar natuurlijke processen blijven functioneren. Dit klinkt ingewikkeld, maar het komt op het volgende neer. Een ecosysteem is een systeem waarin planten en dieren met elkaar en met hun omgeving in relatie staan. Binnen zo’n ecosysteem is er een wisselwerking tussen alle levende en niet levende elementen. Alles is met elkaar verbonden. In het waddengebied telt daarbij ook nog de wisselwerking tussen eb en vloed mee, het getij. Deze situatie maakt het ecosysteem op de Wadden zeer uniek.
Het water van de Waddenzee is relatief ondiep en warm. Dankzij deze eigenschappen zit de wadbodem vol met leven. Vanwege dit rijke bodemleven, is het Wad een soort restaurant voor vele diersoorten. Zodra de wadplaten droogvallen, grijpen voornamelijk vogels hun kans om een lekker maaltje te nuttigen. Per jaar trekken zo’n 10 tot 12 miljoen vogels naar de eilanden, onder andere om te overwinteren of om aan te sterken na een lange trektocht.
Ook voor plantensoorten (zoals verschillende soorten zeewier) zijn de omstandigheden van de Waddenzee zeer gunstig. Ongeveer 250 plantensoorten komen alleen in de Waddenzee voor. Zeezoogdieren zoals de gewone zeehond, de grijze zeehond en de bruinvis gedijen ook goed in de zee rondom de Wadden en zijn daarom ook veel geziene gasten.
Naast de bijzondere omstandigheden in en rondom de zeebodem hebben de Wadden nog meer te bieden. Op de eilanden tref je zoutmoerassen aan, relatief schone en weidse zandstranden, en duinen. De duinen zijn een belangrijke plaats voor pasgeboren zeehonden en vogels in het broedseizoen.
Voor de flora en fauna is het Wad een belangrijke plek om succesvol te overleven. Maar voor ons als mensen ziet de grauwe wadbodem er in eerste instantie toch vooral uit als een boel modder? Enerzijds is dat is ook zo. Letterlijk is ‘een wad’ een modder- of zandplaat die in een ondiepe zee is ontstaan. Maar om een volledig waddengebied, zoals we dat kennen, te laten ontstaan moet aan veel voorwaarden voldaan worden.
Bovenal moet de kust ondiep zijn. Hierdoor wordt de waterbeweging geremd en kunnen de zand- en kleideeltjes (die met het water meekomen) neerslaan. Als er sprake is van een heel geleidelijke verhoging van het zeewaterpeil kan deze neerslag een steeds groter gebied omvatten. Daarnaast moet het hoogteverschil voor de kust ook geleidelijk zijn: niet meer dan één meter per kilometer. Maar, om het nog ingewikkelder te maken, het verschil tussen laagwater (bij eb) en hoogwater (bij vloed) moet juist meer dan twee meter zijn.
Als al deze omstandigheden er zijn, moet het gebied afgeschermd zijn voor sterke zeestromingen (anders zou het neergeslagen zand en klei weer weggesleept worden). In de Waddenzee zorgen de eilanden voor deze bescherming.
Als het zeewater bij vloed de wadden binnenstroomt, zal eerst het zwaardere zand neerslaan. Het fijnste sediment (“modder”) zal worden afgezet waar de minste stroming is, meestal op de grens van zee en land. Bij eb stroomt het water van het wad terug door geulen en prielen (kleine ondiepe geultjes).
Nergens ter wereld tref je soortgelijke omstandigheden aan. Dit alles maakt de Wadden zo uniek dat in 2005, op een internationale Waddenconferentie, werd besloten om het Nederlandse en het Duitse deel aan te melden voor de lijst van Werelderfgoed. Het Deense deel zou later kunnen volgen. Op 26 juni 2009 werd de Nederlands-Duitse Waddenzee Unesco Werelderfgoed. Op 23 juni 2014 is ook het Deense deel op de Werelderfgoedlijst geplaatst. De Wadden staan daarmee, qua status, op gelijke voet met het legendarische Great Barrier Reef in Australië en 1092 andere erfgoederen over de hele wereld. Nederland telt meer Werelderfgoederen, zoals de historische binnenstad van Amsterdam, maar de Waddenzee is het enige ‘natuurlijke’ Werelderfgoed daarvan.
