Home Verschil maken Biodiversiteit Doel: Herstel van de trekvisroute tussen Waddenzee en IJsselmeer

Doel: Herstel van de trekvisroute tussen Waddenzee en IJsselmeer

De Waddenvereniging is samen met It Fryske Gea, Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk, NetVISwerk en Sportvisserij Nederland initiatiefnemer van de Vismigratierivier. Dankzij de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij kon dit belangrijke project voor het herstel van de trekvisroute tussen Waddenzee en IJsselmeer worden ontwikkeld. Door de financiering van de laatste kilometer zorgt de Nationale Postcode Loterij er bovendien voor dat de Vismigratierivier in optimale vorm aangelegd kan worden.

Met de aanleg van de Vismigratierivier wordt een belangrijke schakel in de trekvisroutes hersteld. Allerlei soorten trekvissen kunnen straks weer vrij heen en weer zwemmen tussen Waddenzee en IJsselmeer. De Vismigratierivier draagt zo bij aan een betere visstand.

Ecologische ramp

De Afsluitdijk bracht Nederland veiligheid en economische ontwikkeling. Maar voor de natuur was de komst van de Afsluitdijk een ecologische ramp. De Zuiderzee en de Waddenzee werden abrupt van elkaar gescheiden. Zo verdween een visrijk brakwatermilieu met al zijn dynamiek en biodiversiteit. De natuur volledig herstellen gaat niet, maar met de Vismigratierivier zorgen we wel voor een belangrijke verbetering. Vissen kunnen straks weer vrij heen en weer trekken. Belangrijk voor het herstellen van de visstand in Waddenzee, IJsselmeer én achterland.

Zo werkt de Vismigratierivier

Afsluitdijk gaat weer open voor vis

In 2021 is de aanleg gestart van de Vismigratierivier. De doorgang en de contouren van de rivier kun je zien vanaf de weg, direct ten westen van de spuisluizen bij Kornwerderzand. In 2025 moet het werk zijn afgerond. Het is voor het eerst in de wereld dat een kunstmatige getijdenrivier op de grens van zoet en zout water wordt aangelegd. De Vismigratierivier is daarmee een wereldwijd unieke innovatie die een veilige oplossing biedt voor een groeiend ecologisch vraagstuk.

Zoet en zout

Door de komst van barrières als de Afsluitdijk gaat het al een hele tijd niet goed met trekvissoorten. Trekvissen hebben zoet én zout water nodig om zich voort te planten en op te groeien. Voor een succesvolle trek moeten ze bovendien geleidelijk kunnen wennen aan de overgang van zout naar zoet.

Locatie

Voor de spuisluizen bij Kornwerderzand liggen nu op sommige momenten in het jaar miljoenen vissen te wachten. Ze worden aangetrokken door de geur van zoet water wat hier in miljoenen liters tegelijk naar buiten wordt gespuid. De stroming is nu nog vaak te sterk om tegenin te zwemmen.

Met de stroom mee

Jarenlang denkwerk ging eraan vooraf om te bepalen wat voor alle soorten trekvissen het beste ontwerp is. Het water van de rivier volgt de getijden van de Waddenzee en heeft door het slingerende karakter verschillende stroomsnelheden. Vissen hebben ruimte om te kunnen schuilen, rusten en eten.

Voedselketen

Niet alleen zullen vispopulaties zich hopelijk kunnen herstellen door de komst van de Vismigratierivier, óók dieren die vissen eten profiteren mee. Met een betere visstand is er uiteindelijk ook meer ruimte voor de beroeps- en sportvisserij.

Internationale impact

De invloed van de Vismigratierivier zal verder reiken dan alleen Waddenzee en IJsselmeer. Die laatste is namelijk een belangrijke doorgang naar de Friese meren, Weerribben, Vecht en Zuid-Drentse, Overijsselse en Gelderse beeksystemen en nog verder, de internationale Rijn op.

IJsselmeer blijft zoet

De vorm en lengte van de rivier is zo berekend dat het water aan het einde van de rivier altijd helemaal zoet blijft. Dit is een belangrijke voorwaarde aangezien het water van het IJsselmeer zoet moet blijven voor agrarische functies en voor ons drinkwater.

Blije Vissen

Trekvissen hebben zoet én zout water nodig om zich voort te planten en op te groeien. Door de komst van barrières als de Afsluitdijk gaat het al een hele tijd niet goed met deze vissoorten. Dankzij de Vismigratierivier kunnen straks zowel grote als kleine vissen, sterke en zwakke zwemmers heen en weer trekken tussen zoet en zout. Niet alleen zullen vispopulaties zich zo hopelijk kunnen herstellen, óók dieren die vissen eten profiteren mee.

In Europees verband zijn er afspraken gemaakt over de natuur van het IJsselmeer en de Waddenzee. Herstel van zoet-zoutovergangen en bepaalde populaties trekvissen zijn daarin belangrijke opgaven. Overal stroomopwaarts in Europa wordt in het kader van die afspraken gewerkt aan de doorgang voor trekvissen. Dat is pas succesvol als de hele keten wordt ontsloten. Pas als Nederland de ‘voordeur’ open zet, zijn de maatregelen stroomopwaarts echt effectief. Daarom is het zo belangrijk dat de Afsluitdijk open gaat voor vis.

Vismigratierivier beleven

Het duurt nog even totdat de Vismigratierivier klaar is, maar je kunt nu al het Afsluitdijk Wadden Center bezoeken met een expositie over Waddenzee Werelderfgoed, de Afsluitdijk en de Vismigratierivier. Regelmatig organiseren de Waddenvereniging en It Fryske Gea activiteiten in en rondom dit centrum. Het is in de toekomst mogelijk om onder de Afsluitdijk door te lopen en zo dezelfde trekbeweging te maken als de vissen.

Beleef de Vismigratierivier

Hoe kun jij helpen?

De zorgen die wij delen zijn complex en niet eenvoudig op te lossen. Natuurlijk kun je zelf helpen door bewust te reizen, korter douchen en/of minder vlees eten. Als ook het gebied niet te vervuilen, rekening te houden met de natuur tijdens het recreëren en zo min mogelijk bij te dragen aan de opwarming van de aarde.

Maar we kunnen pas écht een verschil maken door ons te verenigen als grootste groep wadliefhebbers van Nederland. Zo kunnen we (politieke) druk uitoefenen en projecten realiseren die de natuur te beschermen en verbeteren.

Ja, ik help mee

Resultaten en updates

Abonneer je op de maandelijkse nieuwsbrief WADDEN en lees hoe wij ons elke dag inzetten voor de rust, ruimte en ruige natuur van de Wadden. Alleen met jouw steun kunnen we het verschil maken.