Doel: Stop op zoutwinning om verdere bodemdaling te voorkomen
Er zijn verregaande plannen om zout te winnen bij de Ballastplaat in de Waddenzee. Een slecht idee vinden wij, omdat het grote risico’s met zich meebrengt. De afgelopen jaren heeft de Waddenvereniging herhaaldelijk de aandacht gevestigd op de negatieve gevolgen van zoutwinning onder de Waddenzee. Zowel voor- als tegenstanders erkennen dat de zoutwinning bodemdaling met zich meebrengt en de zandhonger van de Waddenzee verhoogt. Het Rijk en zoutwinner ESCO vinden de risico’s acceptabel, wij vinden de Waddenzee té belangrijk om op het spel te zetten. Helaas werd enkele jaren geleden na politiek handjeklap de vergunning voor deze winning toch toegezegd.
Wat gaat er concreet gebeuren?
Op dit moment is een boorinstallatie geplaatst op het terrein van Frisia BV/ESCO in de haven van Harlingen. Vanaf die plek wordt schuin naar een diepte van 3 kilometer diep meter geboord. Met een speciale webcam is zelfs live te volgen hoe de boring verloopt.
In de diepte worden grote holtes (cavernes) gemaakt waaruit het zout naar boven gehaald wordt om in de Harlinger fabriek van ESCO gedroogd en bewerkt te worden. ESCO verkoopt het zout vervolgens waarna het gebruikt kan worden in de chemische industrie, als strooisel bij gladde wegen of als liksteen voor vee.
Gevaar 1: Vogels verdwijnen als wadplaten kleiner worden
Door zoutwinning daalt de bodem op een unieke plaats in de Waddenzee. Er zijn grote twijfels dat de bodemdaling wordt opgevuld. Dit tast het leefgebied van vogels aan.
Gevaar 2: instorting en ondergrondse vervuiling door diesel
De holtes (cavernes) die gemaakt worden om zout uit de winnen kunnen instorten. Ook kan er diesel en pekel in de grond lekken.
Gevaar 3: Geen goede monitoring
De monitoring is niet op orde. Er kan dus niet op tijd gesignaleerd en ingegrepen worden op het moment dat er schade aan de natuur wordt toegebracht.
Het winnen van zout uit de Waddenzee is niet eens nodig
Zout halen uit het Werelderfgoed Waddenzee is volstrekt onnodig. De zoutlaag waaruit gewonnen wordt, zit onder half Europa. Het zout kan dus gemakkelijk ergens anders worden gewonnen. In Duitsland wordt zout zelfs geloosd als afvalproduct. Er zijn dus voldoende alternatieven voorhanden.
Waarom is er dan toch ooit een vergunning verleend?
ESCO mag zout onder Werelderfgoed Waddenzee winnen als onderdeel van een politieke afspraak met de provincie Fryslân en Nederlandse regering. De provincie wilde een einde aan zoutwinning op het land omdat dit leidde tot veel bodemdaling. Die wens werd ingewilligd. Met als afspraak dat ESCO dan alle hulp van zowel de Minister van Economisch Zaken en Klimaat (EZK) als de provincie Fryslân zou krijgen om zout onder Werelderfgoed Waddenzee te gaan winnen. De provincie had ook zoutwinning onder de Waddenzee kunnen stoppen, maar deed dat niet door nalatigheid; werd in oktober 2019 onthuld.
De Waddenvereniging heeft zich juridisch verzet tegen het verlenen van de vergunning, maar dat heeft helaas niet tot succes geleid. Zowel ESCO als de Minister van EZK vonden destijds mijnbouw met de ‘Hand aan de Kraan’ een goed en veilig idee. De oordelende rechters zagen destijds geen juridische reden om aan die overtuiging te twijfelen. Zo kreeg ESCO een definitieve vergunning voor een winningsplan en een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet.
Inmiddels is gebleken dat het ‘Hand aan de Kraan’ – principe helemaal geen veiligheid garandeert en bovendien dat ESCO zijn monitoringsplan nog helemaal niet op orde heeft.
Wat vindt de Waddenvereniging?
Wij hebben ons vanaf het begin van deze plannen met hand en tand verzet tegen het winnen van zout onder de Waddenzee. En wij zullen dat blijven doen. Gevaarlijke mijnbouw die de natuur schaadt hoort niet thuis onder een UNESCO werelderfgoedgebied.
Wij blijven ons verzetten en doen er alles aan om de problematiek onder de aandacht te brengen en houden in politiek Den Haag en bij UNESCO. Waar moet gaan wij ook juridische stappen niet uit de weg
Hoe kun jij helpen?
De zorgen die wij delen zijn complex en niet eenvoudig op te lossen. Natuurlijk kun je zelf helpen door bewust te reizen, korter douchen en/of minder vlees eten. Als ook het gebied niet te vervuilen, rekening te houden met de natuur tijdens het recreëren en zo min mogelijk bij te dragen aan de opwarming van de aarde.
Maar we kunnen pas écht een verschil maken door ons te verenigen als grootste groep wadliefhebbers van Nederland. Zo kunnen we (politieke) druk uitoefenen en projecten realiseren die de natuur te beschermen en verbeteren.
Meer dossiers
Vergroten van de rust voor de natuur van het Waddengebied
De natuurwaarden zijn er beroerd aan toe, en dat komt onder andere door de grote...
Doel: Samenwerken aan ruimte voor wadvogels en mensen
Het Waddengebied is een cruciale schakel op een belangrijke vogeltrekroute: de Oost-Atlantische trekroute. Miljoenen vogels...
Doel: Herstel verbinding tussen zout en zoet aan de Lauwerskust
In het Waddengebied zijn er nauwelijks nog plekken over waar zoet water zich kan mengen...
Doel: Troebele Waddenzee tegengaan door minder en slimmer baggeren
Menselijke activiteiten maken de Waddenzee troebeler. Onder andere baggerwerkzaamheden zorgen voor opwervelend slib, en daarmee...
