Op Europese kaarten kleurt Nederland rood vanwege de slechte waterkwaliteit. Slechts 1 procent van al onze Nederlandse wateren krijgt de status ‘goed’. Dat is zorgwekkend.

Water is de bron van alle organismen: planten, dieren en mensen. Voor een gezonde Waddenzee is het van levensbelang dat het water schoon is.

Schoon water voor zee vol leven

Wanneer je kaartjes bekijkt waarop de waterkwaliteit in het waddengebied wordt aangegeven, word je niet vrolijk. Volgens de richtlijnen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) moeten alle oppervlaktewateren in 2027 van voldoende kwaliteit zijn, maar op de kaart van de toestand in 2021 kleuren de Waddenzee, de Noordzeekust en de binnenwateren in Friesland, Groningen en Noord-Holland nog rood. Dat betekent dat er nog te veel verontreinigende stoffen aanwezig zijn, 31 verschillende om precies te zijn.

Vervuilingen uit het verleden zorgen nu nog steeds voor problemen. Daarnaast komen er ook weer nieuwe (potentieel) schadelijke stoffen via het water en de lucht in de Waddenzee terecht, zoals medicijnresten. Met grote gevolgen voor het onderwaterleven. Gedragsverandering, weefselschade, vissen worden minder vruchtbaar. Dit zorgt ervoor dat de visstand nog verder achteruit holt. En wat er gevangen wordt, belandt op ons bord. Inclusief de medicijnresten. Het is erg belangrijk dat we de vervuiling verminderen.

Zieke zee

Al vroeg na de oprichting van de Waddenvereniging werd duidelijk dat waterverontreiniging een groot en omvangrijk probleem was. In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw braakten fabrieken stinkend en schuimend afvalwater uit op het oppervlaktewater in Noord-Nederland. Sterns en eidereenden stierven door de lozing van bestrijdingsmiddelen in de Rijnmond. De zeehondenpopulatie werd dramatisch verkleind door PCB’s in het water die zij via hun voedsel binnenkrijgen. Nog steeds is waterverontreiniging een groot probleem in het waddengebied.

Smeerpijp

Bizar maar waar: directe lozingen vanuit de industrie in de Waddenzee zijn nog geen verleden tijd. In 2022 ontdekte tv-programma Reporter dat FrieslandCampina via een pijpleiding vanuit Hoogkerk miljoenen liters warm koelwater met afvalstoffen op de Waddenzee loost, met daarin fosfaten, stikstof en andere stoffen die niet oplossen in het water van het kwetsbare natuurgebied. Naast alle andere vervuiling kan de Waddenzee zo’n smeerpijp echt niet gebruiken.

Luister naar de uitzending van Pointer