Defensie

Op meerdere plekken in het waddengebied worden oefeningen gedaan met verschillende soorten munitie, amfibische voertuigen, helikopters en jachtvliegtuigen.

Impact militaire oefeningen op natuur verminderen

Laagvliegen en schieten is vervuilend en verstorend voor de natuur. Hoewel Defensie dat erkent, wordt daar bij bepaalde militaire oefeningen nog te weinig rekening mee gehouden.

Waar worden de militaire oefeningen gehouden?

Texel
Op Texel vormen De Hors en Horsduinen samen met de Joost Dourleinkazerne een amfibisch oefenterrein van de Koninklijke Marine/het Korps Mariniers. Er worden amfibische oefeningen gedaan op de Zuidpunt van Texel en in de Mokbaai.

Vlieland
Schietoefeningen met jachtvliegtuigen en helikopters op de Vliehors. Op de Vlielandse KLU Schietrange Vliehors worden bijna dagelijks door NAVO-vliegtuigen schietoefeningen uitgevoerd.

Den Helder
Schietoefeningen en vliegoefeningen vanuit Den Helder.
Vanaf de zeewering bij Den Helder wordt geschoten in de richting van de zandplaat Noorderhaaks/Razende Bol.

Marnewaard
Schietoefeningen en laagvliegoefeningen boven de Marnewaard. In het noordelijk gedeelte van de Marnewaard is al jaren een schietbaan waar maximaal 42 dagen per jaar wordt geschoten. De bij deze schietbaan behorende onveilige zone bevindt zich grotendeels boven de Waddenzee.

Wat is het effect op de natuur?

In grote gebieden rondom militaire oefenterreinen wordt de rust van vogels, zeehonden, toeristen en omwonenden verstoord door militaire vlieg- schietoefeningen.
Straaljagers, die regelmatig over de Waddenzee aanvliegen naar de Vliehors of de Noordzee, hebben een negatief effect op de beschikbaarheid van het leefgebied voor zeehonden en vogels. Te vaak opvliegen is slecht voor wadvogels, omdat ze hun tijd hard nodig hebben om de vereiste hoeveelheid voedsel binnen te krijgen. Bovendien gaat opvliegen gepaard met onnodig energieverlies.
Ook dieren die onderwater leven ervaren last van overvliegende straaljagers, helikopters en van beschietingen en bombardementen, zoals bruinvissen, die heel gevoelig zijn voor geluid.
Verder vervuilen munitieresten het water, de bodem en de lucht.

Wat doet de Waddenvereniging?

Al jaren is de Waddenvereniging de luis in de pels van Defensie. Heel lang hoefde Defensie geen natuurvergunning aan te vragen voor militaire oefeningen boven natuurgebieden. Na verschillende juridische procedures en vele vragen in de Tweede Kamer, leek er in 2008 een doorbraak. De toenmalige staatssecretaris van Defensie stemde in dat ook voor landelijke militaire vliegactiviteiten, waaronder boven de Vliehors, Defensie een natuurvergunning moet aanvragen.

Het is nu 15 jaar later, en nog steeds zijn de vergunningen niet goed op orde. In de tussentijd hebben wij:

Een zienswijze ingediend
Beroep aangetekend tegen de definitieve beschikking uit juni 2022
Uitvoerig overleg gepleegd met Defensie over het verminderen van schadelijke effecten op de natuur.
Een planningstool ontwikkeld waarmee Defensie makkelijk oefeningen kan plannen met minder negatieve impact op de natuur.