Wadden Kalender 2022 met fotograaf Cris Toala Olivares
Cris Toala Olivares zag de Waddenzee voor het eerst vanuit de lucht en was verkocht. Al zeven jaar werkt hij aan een omvangrijk fotoboek over de Deense, Duitse en Nederlandse Wadden. Een kleine selectie van zijn werk siert de Wadden Kalender van 2022.
'De Wadden zijn net zo magistraal als vulkanen'
Het begon met zijn luxe fotoboek over de Amsterdamse grachten, dat in 2014 verscheen. Vanuit alle hoeken van de wereld kreeg fotograaf Cris Toala Olivares verzoeken van stadsbesturen om ook hun stad zo mooi in beeld te brengen. Hong Kong wees hij af – ‘dan zou ik een leugen fotograferen’ – het verzoek van Den Helder nam hij aan.
Op een vroege zomerochtend koerste hij met zijn Cessna-piloot Melanie op de havenstad af. ‘Breng me naar 3.000 meter’, vroeg hij haar, ‘breng me naar de zon’, dan kon hij de stad en de bollenvelden in het mooiste licht vangen. Melanie vloog naar het noordoosten en toen Toala Olivares naar beneden keek, zag hij geulen, prielen, drooggevallen zandplaten en de Vliehors. ‘Het hypnotiseerde me. Het was eb, de zon stond nog heel laag, ik zag kleuren, lijnen, beweging… het was als een schilderij. De sporen van de auto’s in het Vlielander zand zagen eruit alsof ze er met een paletmes waren ingekerfd. Toen ik ’s avonds op de computer op mijn beelden inzoomde, wist ik: hier wil ik meer mee. Ik vond het een mooi onderwerp naast het vulkanenproject waar ik al jaren aan werkte. De Wadden zijn net zo magistraal als vulkanen. Pas na vier jaar realiseerde ik me: hé, ik doe water en vuur.’
Rembrandt
Cris Toala Olivares groeide op in de Ecuadoriaanse havenstad Manta. Na vele omzwervingen woont hij nu met zijn vrouw Alice en hun dochtertje Inez in het Friese Koudum. Hij werkt voor klinkende namen als Reuters, Der Spiegel, The Guardian en National Geographic. Met fotograferen begon hij toen hij als twintiger in Amsterdam woonde en gefascineerd raakte door het licht en de kleuren in de schilderijen van Rembrandt. Schilderen, dat wilde hij ook, maar dan met foto’s. Zonder enige opleiding trok hij met zijn nieuwe camera – die hij kon aanschaffen door zijn gitaar te verkopen – de wereld in: zoeken naar kleuren en lijnen, spelen met scherpte en onscherpte. Vijf jaar later won hij twee Zilveren Camera’s: een derde prijs voor een portret van een overlevende van de genocide in Rwanda en een eerste prijs met een foto van Palestijnse olijfboeren die met traangasbommen bestookt worden.
Wadden Kalender 2022
De Wadden Kalender 2022 is een samenwerking tussen de Waddenvereniging en fotograaf Cris Toala Olivares. Laat je meevoeren op een reis over het complete UNESCO Werelderfgoed Waddenzee en bekijk dit unieke en onvervangbare natuurgebied vanuit een compleet nieuw perspectief. Een kalender die je laat verwonderen over de Wadden dat zo dichtbij is en tegelijkertijd ongrijpbaar blijft.
Cris Toala Olivares (1982) groeit op in de Ecuadoriaanse havenstad Manta. Als hij elf is overlijdt zijn vader, een succesvol reder van vissersschepen. Diens familie trekt de erfenis naar zich toe, Cris blijft berooid achter. Zijn moeder vertrok al jaren eerder naar Frankrijk. De buurman ontfermt zich over de jongen en helpt hem aan een baantje als melksjouwer. Drie jaar later kan hij weer naar school. Op zoek naar avontuur en kennis vertrekt hij op zijn achttiende naar Europa. Per Interrail verkent hij alle uithoeken en belandt uiteindelijk in Amsterdam. Hij studeert er revalidatietherapie en maatschappelijk werk en vindt een kamer te midden van een groep welgestelde intellectuelen op leeftijd. In ruil voor tuinwerk en boodschappen halen, brengen zij hem de Nederlandse taal en Europese cultuur bij.
Cris werkt voor o.a. National Geogprahic, Reuters, Der Spiegel en The Guardian. Sinds 2019 woont hij met vrouw en dochter in het Friese Koudum. Beelden uit deze kalender worden opgenomen in een boek dat naar verwachting in 2022 uitkomt. Hiervoor fotografeerde hij acht jaar lang – voornamelijk uit de lucht – de Nederlandse, Duitse en Deense Wadden. Bij het maken van de foto’s zijn geen dieren verstoord.
Bestellen
'The hit in the face'
Hij dook zo diep in de Wadden als hij maar kon, las boek na boek en bekeek het gebied vanaf land en water en vanuit de lucht. ‘Ik wil eerst begrijpen wat ik fotografeer, je kunt geen kunst maken zonder kennis over je onderwerp.’ De fotograaf leerde hoe wind en stroming werken, liet wetenschappers uitleggen wat er in het vogelseizoen gaande is en wanneer hij wel en niet mag vliegen. ‘Ik heb gepraat, gepraat en gepraat. Het meeste heb ik geleerd van de locals.’ Als het nodig is neemt Toala Olivares rustig weken de tijd om research te doen voor één foto.
In januari 2018 trotseerde hij een dag lang een zware storm op een verlaten Deens strand, alles voor de beste foto. ‘Ik kwam een man tegen die zei: “Wat doe jíj hier, ga je niet veel liever op Copacabana liggen?”’ Komend jaar hoopt de fotograaf zijn boek over de Wadden, met vooral luchtfotografie, uit te brengen. Hij wil er een document mee achterlaten, waarin de Wadden vanuit een ander perspectief worden belicht. Zijn foto’s zijn inderdaad als schilderijen. Maar hij maakt geen foto’s om de foto’s. Achter de sierlijke lijnen en kleuren verschuilen zich verhalen. ‘Ik leerde van kunstkenner Jan Six dat schoonheid nodig is om de blik van de toeschouwer te vangen. Als de schoonheid je eenmaal gegrepen heeft en je kíjkt, dan volgt daarna vanzelf ’the hit in the face’. Dan zie je het verhaal erachter. En daar gaat het me om: de genezende krachten van de zee, de formidabele luchtkwaliteit, het verhaal van 500 jaar landaanwinning.’
Band met het land
De mensen die Toala Olivares op de dijk of in het café tegenkwam – ‘er zijn heel wat Nobeltjes doorheen gegaan’ – leerden hem na verloop van tijd anders naar het gebied kijken. ‘De natuur van de Wadden is groots, maar alles wat mooi is, heeft ook een donkere zijde. Ik heb mensen zien huilen om wat verloren dreigt te gaan. In Duitsland drukte een man me een usb-stick in de hand. Hij had me op de radio gehoord. Op de stick stond het complete woordenboek Plattdeutsch. “Onze taal gaat dood”, zei hij, “kun jij daar iets mee doen?” Mensen die zich tot het uiterste inzetten om een vuurtoren te behouden, een vrouw op een van de Halligen die haar huis hogerop verplaatst omdat ze gewoon niet kán vertrekken van de plaats waar ze geworteld is…. Ach, ik heb honderden voorbeelden.’
De fotograaf heeft diep respect gekregen voor het Waddengebied en de mensen die er leven. ‘Ik sta versteld van de kennis die ze hebben en hun connectie met de natuur. Deze mensen hebben nog een band met het land waar ze zijn opgegroeid. Veel mensen zijn dat al lang vergeten of hebben nooit echt gezien waar ze vandaan komen.’ Dat er Nederlanders zijn die nog nooit de Wadden bezocht hebben, is één groot raadsel voor Toala Olivares. ‘Mensen gaan naar Afrika of met een cruise naar Antarctica maar ze hebben nog nooit de Waddenzee om de hoek gezien? On-ge-loof-lijk vind ik dat, ze missen hun roots.’
Ook als zijn boek straks klaar is, zal de fotograaf/ verhalenverteller de Wadden blijven fotograferen. ‘Ik ben van de Wadden gaan houden, dat is één. Daarnaast voel ik het als mijn verantwoordelijkheid. Ik wil de verhalen van het wad en de mensen van het wad onder de aandacht blijven brengen.’
Het magazine WADDEN ook lezen?
Dit artikel is verschenen in het magazine WADDEN van september 2021 en geschreven door Annemarie Bergfeld met fotografie van Cris Toala Olivares.
Ontvang 3x per jaar het (digitale) magazine WADDEN voor €32,50 met prachtige fotoreportages, interessante artikelen en speciale lezersvoordelen. Met uw lidmaatschap steunt u ons werk en helpt daarmee het Waddengebied beschermen.
Proefexemplaar aanvragen
