Pleidooi voor één aanpak energietransitie Waddenzee

De Waddenvereniging steunt de overstap naar duurzame energie. Daarnaast staan we voor de bescherming van de natuur, rust, ruimte en weidsheid van het gebied. Het is een uitdaging om een evenwicht te vinden tussen deze twee belangen. Eén overkoepelend plan waarin vooraf getoetst is op het voorkomen van negatieve effecten op de natuur en het landschap zou heel handig zijn. In de praktijk werken nu drie Waddenprovincies allemaal aan een eigen regionale energietransitie. Niet handig, vindt de Waddenvereniging.

Het waddengebied is niet het enige natuurgebied dat zich uitstrekt over provinciegrenzen en te maken heeft met een versnipperde aanpak. Daarom stuurde Vogelbescherming Nederland mede namens de Waddenvereniging en nog zeven andere organisaties een brief naar de ministers Ollongren en Wiebes.

We hebben vijf aanbevelingen:

• Zet zonnepanelen, windturbines e.d. buiten belangrijke natuurgebieden.
• Zorg dat de zonneladder wordt gebruikt: plaats zonnepanelen bij voorkeur op daken, als tweede optie op terreinen in het bebouwd gebied en pas als het echt niet anders kan in het landelijk gebied.
• Maak pas een keuze voor windenergiegebieden als de effecten op natuur, milieu en beschermde landschappen duidelijk zijn.
• Laat milieueffectrapportages opstellen voor elk regionaal energieplan en de optelsom van al die plannen bij elkaar
• Kijk ook naar de kansen die nieuwe natuur en natuurherstel bieden in het tegengaan van klimaatverandering.

Energieverkenning komt te laat

In de Evaluatie Structuurvisie Derde Nota Waddenzee (RHDHV, 2015) werd al aangegeven dat er wat moest gebeuren om de energietransitie in goede banen te leiden: ‘Het behoud van het open landschap vraagt om een nauwkeurigere definitie, gezien de sterk toegenomen ruimtevraag voor duurzame energie en bedrijvigheid.’ Helaas heeft dit niet geleid tot actie. De Ontwerp-Agenda voor het Waddengebied, die nu ter inzage ligt, geeft aan: ‘De grote uitdaging is voor het Waddengebied is om deze energietransitie vorm te geven in een kwetsbaar gebied.’ De Agenda wil wel een Energieverkenning uit laten voeren voor het waddengebied. Aangezien de concepten van de regionale energiestrategieën al klaar zijn, komt deze verkenning hoe dan ook te laat om sturing te geven aan de energietransitie in het waddengebied.

Beleid loopt achter de feiten aan

Deze gang van zaken is helaas geen uitzondering in het waddengebied. Te veel partijen willen te veel verschillende dingen, niemand voelt zicht verantwoordelijk en uiteindelijk loopt het beleid hooguit achter de feiten aan. De Ontwerp-Agenda voor het Waddengebied is hier een voorbeeld van. Er is lang gepraat over dit nieuwe waddenbeleid, maar er zijn geen knopen doorgehakt. Er is geen visie gemaakt hoe de energietransitie goed vormgegeven kan worden in dit gebied. Op deze manier zal het nog lang duren voordat de natuur- en landschapsdoelen van de Waddenzee worden gehaald. Hopelijk helpt de brief aan Ollongren en Wiebes er in ieder geval voor dat er op het punt van energietransitie wél waddenbrede sturing komt.

Meer lezen?

>> Lees hier een opinieartikel in de Volkskrant dat verscheen naar aanleiding van de brief

>> Meer lezen over de Gebiedsagenda Wadden

>> Wat is eigenlijk goed beheer en beleid voor het waddengebied?