Waddieren... leven in het slik

De slikkige wadplaten zijn rijk aan voedsel. Aan de oppervlakte leven verschillende soorten algen en in de diepere lagen zitten bacteriën waar de bodemdieren van leven. De meeste soorten leven van plantaardig of dierlijk plankton. Plankton is de verzamelnaam voor alle organismen die niet tegen de zeestromen in kunnen zwemmen en vrij in het water zweven. De bodemdieren filteren plankton uit het zeewater. Door het getij (de continue afwisseling van hoog- en laagwater) is er een voortdurende aanvoer van voeding. Twee keer per dag voert de zee nieuw voedsel aan.

Het lijkt heel luxe. Toch is het niet alleen maar gemakkelijk: de dieren die op of in de wadbodem leven, moeten bestand zijn tegen verschillende weersomstandigheden. Denk maar eens aan de brandende zon die in de zomer behoorlijk fel kan zijn. Of juist aan de koude wind en regen en soms sneeuw en hagel in de winter. Ook is de zuurstofvoorziening bij laagwater anders dan bij hoogwater.

Mosselen zijn ook filteraars. Ze zetten hun schelp een stukje open waardoor er voedselrijk water naar binnen stroomt. Door zich met stevige byssusdraden aan elkaar te vestigen vormen mosselen een mosselbank. Samen zijn ze beter bestand tegen de sterke stroming.

Wie geen last heeft van de stroming is de wadpier. Deze worm leeft verscholen in de bodem van de Waddenzee. Zo is hij goed bestand tegen de kou. De wadpier leeft in een u-vormige buis. Aan de ene kant eet hij zand weg. Hij filtert hier zijn voedsel, zoals algen en bacteriën, uit. Het gefilterde zand poept hij weer uit. Dit zie je als spaghettihoopjes op het wad liggen.

Op de bodem vind je kreeftachtigen als garnalen en krabben. Ook zeesterren en platvissen leven op de bodem van de Waddenzee. De garnaal is nauw verwant aan de krab. Op zijn voorste looppoten heeft hij kleine scharen. Zijn pantser is doorzichtig met grijsbruine vlekjes. De garnaal kan van kleur veranderen door de vlekjes te vergroten of verkleinen. Op een lichte, zanderige ondergrond maakt hij de vlekjes kleiner. Op een donkere, slikkige bodem maakt hij ze groter. Door zich aan te passen aan de bodem valt hij minder op.

De zeester heeft vijf armen, elk met vele kleine ‘voetjes’ met aan het uiteinde een zuignapje. De mond van de zeester bevindt zich aan de onderzijde, precies in het midden. De zeester eet  graag mosselen. Hij breekt de schelp open door afwisselend gebruik te maken van zijn vijf armen. Met twee armen houdt hij de linkerkant van de mosselschelp vast, met twee andere armen de rechterkant. Op het moment dat de zeester moe wordt vervangt hij een arm door de arm die rust heeft. De mossel sluit haar schelp met een sterke sluitspier. De zeester kan door het afwisselen van het gebruik van zijn armen echter net zo lang volhouden tot de mossel opgeeft. De zeester maakt het de mossel bovendien zwaar door de watertoevoer af te sluiten, waardoor de mossel geen zuurstof meer krijgt. Als de schelp open is stulpt de zeester zijn maag naar buiten. Zo wordt de mossel in zijn eigen schelp opgegeten.

Naast bodemdieren leven er ook verschillende soorten vissen in de Waddenzee. Zoals de zeenaald, puitaal, brakwatergrondel en zeedonderpad. Jonge platvissen groeien op in de Waddenzee. Bijzonder aan platvissen is dat ze hun leven als ‘gewone vis’ beginnen. Als ze een paar weken oud zijn verplaatst één van de ogen. Beide ogen zitten nu aan dezelfde kant van zijn kop. Vervolgens verdwijnt zijn zwemblaas waarna hij naar de bodem zakt.