Direct na de ramp met de MSC Zoe kwamen duizenden waddenliefhebbers naar het waddengebied om te helpen bij het opruimen van de enorme hoeveelheid afval. Hoewel deze spontane hulp indrukwekkend was, bracht het ook uitdagingen met zich mee. De inzet en betrokkenheid van vrijwilligers is een positieve ontwikkeling, mits dit veilig en gecoördineerd gebeurt. Rijkswaterstaat en de Veiligheidsregio hebben de afgelopen jaren gewerkt aan draaiboeken en protocollen om dit mogelijk te maken. Op 16 november vond op Schiermonnikoog de eerste grote oefening plaats waarin deze plannen werden getest.
Vrijwilligers van de Waddenvereniging
Onder de deelnemers bevonden zich circa 65 vrijwilligers, waaronder mensen van de Waddenvereniging. De vrijwilligers werden bij aankomst op het eiland opgedeeld in groepen en kregen uitleg over het rampscenario: een aanvaring tussen twee schepen had geleid tot een grote hoeveelheid aangespoeld afval en met olie besmeurde vogels op het strand van Schiermonnikoog. De vogels moesten worden gevangen, wat een hele specifieke aanpak vergt om de overlevingskans van deze dieren zo groot mogelijk te houden. Daarvoor werden de vrijwilligers kort getraind op het strand met een robotduck. Andere groepen moesten zogenaamde aangespoelde rommel verzamelen of olie harken.
Waardevol en leerzaam
De crisisoefening was een waardevolle en realistische manier om de coördinatie en samenwerking tussen diverse partijen – van hulpdiensten tot vrijwilligersorganisaties – tijdens een ramp te testen, om gezamenlijk te werken aan een effectieve rampenbestrijding in het kwetsbare Waddengebied, en om te leren wat er verbeterd kan worden, mocht er een echte ramp plaatsvinden.
Zo goed mogelijk voorbereid zijn
De grootschalige oefening op Schiermonnikoog werd georganiseerd door Rijkswaterstaat in samenwerking met de Veiligheidsregio Fryslân, Sea Alarm en SON-respons. Bioloog Ellen Kuipers van de Waddenvereniging zet zich al jaren in voor crisisoefeningen en was ook bij de oefening op Schiermonnikoog aanwezig. Wat haar betreft vindt er elk jaar een grote rampenoefening plaats. "Het is belangrijk om voor de bescherming van de Waddenzee om te oefenen", zegt ze. "We herinneren de ramp met de MSC Zoë maar al te goed. Als iets dergelijks opnieuw gebeurt, kun je maar beter zo goed mogelijk voorbereid zijn."
