Dé Wadden Kalender 2025 met fotograaf Saskia Boelsums

Een Hollandse meester in een nieuw jasje, zo laat het werk van kunstenaar Saskia Boelsums zich misschien wel het beste omschrijven. In de Texelse Slufter liggen de wortels van haar carrière als landschapsfotograaf én haar fascinatie voor de Wadden. Twaalf prachtige foto's van de ‘kunstenaar met de camera’ sieren de Wadden Kalender 2025.

Hoog op een duin begon mijn carrière als landschapsfotograaf

‘Iedereen weet het natuurlijk wel, maar het mag best nog eens gezegd worden,’ vertelt Saskia Boelsums. Halverwege de trap die vanaf het duin naar de Texelse Slufter leidt, houdt ze halt. Ze spreidt haar armen, neemt een diepe ademteug en verkondigt, bijna declamerend: ‘Wat ís het hier mooi.’ Behalve dat ze intens van de schoonheid aan haar voeten kan genieten, heeft de Sluftervallei extra betekenis voor haar. Precies hier begon acht jaar geleden haar carrière als veelgeprezen landschapsfotograaf.

‘Ik ben aan de Academie Minerva in Groningen opgeleid als grafisch en ruimtelijk kunstenaar. Jarenlang maakte ik grote installaties, vooral voor kunstroutes. Een jaar of vijftien geleden werd ik in de supermarkt opeens gegrepen door de schoonheid van een granaatappel. ‘Wat is dit een prachtige vrucht’, dacht ik, en dan was hij nog niet eens opengesneden. Ik wilde het gevoel dat die granaatappel bij mij opriep op anderen overbrengen. Omdat ik ook eens iets anders wilde dan schilderen, wat ik veel deed, besloot ik te gaan fotograferen. Ik had nul kennis van fotografie, ben gewoon begonnen. Door gewoon te doen, heb ik de techniek geleerd.’

Annemarie Bergfeld

Alles op Facebook 'Ik wilde alles laten zien wat ik maakte, elke dag een foto."

Van fruit tot theezakjes, van speelgoedpoppetje tot kokosmakronen: Boelsums fotografeerde alles. En liet dat op Facebook zien. ‘Normaal zit een kunstenaar in zijn atelier en komt er pas uit als zijn werk klaar is. Ik wilde alles laten zien wat ik maakte, elke dag een foto. Ook als die niet goed of ‘af’ was.’ De respons was enorm. Veel van haar volgers verheugden zich elke dag op een nieuwe foto.

Na de stillevens was partner Peter aan de beurt. ‘Op een verregende zondag vatte ik het plan op om een foto à la Hendrik Kerstens te maken. Deze fotograaf maakt al decennialang monumentale portretten van zijn dochter Paula, in de traditie van de Hollandse meesters, maar dan met een moderne touch. Ik fotografeerde Peter bij het raam van de schuur met een plastic zak op zijn hoofd. Daarna heb ik nog tientallen foto’s van hem gemaakt in de meest uiteenlopende situaties: onder het meel, volgesmeerd met zalf en zelfs onder water. Mijn Facebook-volgers vonden het geweldig. We kwamen een keer samen fotomuseum Foam in Amsterdam binnen, horen we opeens: ‘Hé dat is Peter, dan moet zij Saskia zijn.’

Saskia Boelsums
Annemarie Bergfeld

Jan Wolkers

En toen kreeg ze een boekje over het laatste levensjaar van Jan Wolkers in handen. ‘Ik las daarin dat hij zich elke ochtend voor hij aan het werk ging ‘liet vollopen met natuur’ tijdens een wandeling door de Slufter. Ik was daar zo door gegrepen, ik zág hem als het ware lopen. Dat wilde ik ook ervaren. Samen met Peter boekte ik een week Texel en maakte daar mijn allereerste landschapsfoto’s, van de Slufter. ‘Hoog op een duin begon mijn carrière als landschapsfotograaf én mijn fascinatie voor de Wadden. Ik houd van de schone, weidse luchten en de fantastische wolkenpartijen die je van verre ziet aankomen. Mijn allermooiste ervaring was tijdens het droogvallen met een platbodem. Op een heel vroege ochtend, tijdens zonsopkomst, zat ik op het voordek te wachten tot we weer water onder de bodem kregen. Ik voelde me zó deel van alles om me heen, van het hele waddensysteem. En die stilte! Ik hou erg van stilte, waar kun je dan beter zijn dan op het wad?’

Saskia Boelsums:

‘Ik voelde me zó deel van alles om me heen, van het hele waddensysteem’

Digitaal schilderen

Haar fascinatie voor de Wadden leidde tot meer en meer foto’s. Hoewel ze zichzelf liever ‘kunstenaar met camera’ noemt. Haar werken worden vaak vergeleken met schilderijen van de oude Hollandse meesters.

Ze ‘schildert’ haar landschappen echter met digitale technieken. Foto’s vormen de basis, maar pas achter de computer komen haar werken echt tot leven. Eindeloos speelt ze met kleuren, contrasten en licht en donker. Ze kan bij wijze van spreken een week bezig zijn om 30.000 grassprietjes lichter te maken om er dan achter te komen dat ze aan de andere kant donkerder moeten. Net zo lang tot het beeld precies het gevoel overbrengt dat zij ervoer op het moment dat ze de foto maakte.

‘Het gaat me om het gevoel. Daarom geef ik mijn werken ook geen titels en noem ik ook nooit de locatie. Als iemand, helemaal blij, in een foto de duinen van zijn jeugdvakanties op Vlieland denkt te zien, waarom zou ik dat gevoel dan tenietdoen door onder het werk te zetten dat ik het op Ameland maakte? Ik wil dat mensen zien wat ze zelf willen zien. Dat wordt altijd gekleurd door persoonlijke ervaringen.’

Saskia Boelsums
Saskia Boelsums

Bijna beledigd

Haar werken zijn altijd vierkant, voor landschapsfoto’s een ongebruikelijke vorm. ‘Naast Facebook wilde ik mijn werk ook op Instagram delen. Wat ik vooraf niet wist, is dat Instagram in die tijd alles tot een vierkant terugbracht. In het begin voelde ik me bijna beledigd dat er zo harteloos in mijn werk gehakt werd, maar al gauw intrigeerde het me. ‘Ik had nog nooit met vierkanten gewerkt. Het maakt het moeilijker, het dwingt heel erg tot nadenken: wát in dit werk wil ik precies laten zien? Ik ben pas tevreden als mijn gevoel van dat moment erin zit. Inmiddels kan ik me niet meer voorstellen dat ik ooit terugga naar het standaard formaat.’

Bij het verlaten van de Slufter vorst ze de lucht. In het noordwesten hangen hoge sluierwolken, vanuit het oosten komt een diepgrijze lucht aanzetten. ‘Als die twee elkaar straks ontmoeten… daar zou ik wel wat mee kunnen.’

Biografie Saskia Boelsums

Saskia Boelsums (1960) exposeerde haar fotokunstwerken van Assen, Londen en New York tot Leeuwarden, Berlijn en Hong Kong. Meteen vanaf het begin van haar fotografiecarrière werd ze veelvuldig genomineerd én ontving ze prijzen, waaronder de Artists Collecting Society Price 2014, Cultuurprijs Emmen 2015 en de Felix Schoeller Photo Award 2017. In 2020 werd ze verkozen tot Nederlands Kunstenaar van het Jaar. Haar werk is te zien bij Galerie Zerp in Rotterdam. Ze gaf drie boeken uit bij uitgeverij Terra. Meer informatie op haar website.

Het magazine WADDEN ook lezen?

Dit artikel is verschenen in het magazine WADDEN van september 2024 en geschreven door Annemarie Bergfeld met fotografie van Saskia Boelsums en Annemarie Bergfeld.

Ontvang 3x per jaar het (digitale) magazine WADDEN voor €32,50 met prachtige fotoreportages, interessante artikelen en speciale lezersvoordelen. Met uw lidmaatschap helpt u het waddengebied te beschermen.

Magazine bestellen