Waddenpaddo’s

door Hans Revier

[PIC3048]De herfst is bij uitstek de periode om tijdens een boswandeling bijzondere paddenstoelen te ontdekken. Het waddengebied, met name de eilanden, herbergt veel voor paddenstoelen interessante biotopen. Regelmatig worden bijzondere soorten gevonden. Ook op onbewoonde eilandjes als Griend en Rottumeroog kunnen tientallen soorten worden gesignaleerd.

[PIC3051]Aardsterren

In de meest dynamische delen van het waddengebied, waar zeewater, zand en wind heersen, zijn de paddenstoelensoorten schaars. Slechts enkele soorten kunnen in deze omstandigheden overleven. Laat in de herfst kunnen we in de zeereep soorten vinden die groeien op oude helmwortels. Duinstinkzwam, helmharpoenzwam en duinfranjehoed zijn daar voorbeelden van. De kwelderchampignon treffen we aan op de hogere kwelders. Evenals het zeerusruitertje dat groeit op dode stengels van de zeerus. Verder duininwaarts zijn de mosrijke duinvlaktes een zeer rijk biotoop voor buikzwammen. Tot deze groep behoren onder andere de karakteristieke aardsterren.

[PIC3049]Wasplaten

In de schrale, onbemeste duingraslanden vallen in de herfst de vele kleurige wasplaten op: de orchideeën onder de paddenstoelen. Door overbemesting, waar de wasplaten erg gevoelig voor zijn, en bodemverstoring zijn dit soort paddenstoelengemeenschappen in Nederland erg schaars. In de bossen op de eilanden vinden we natuurlijk ook de bekende algemene soorten. Bijzonder zijn de tientallen soorten paddenstoelen zoals viltkoppen en russula’s die de vruchtlichamen zijn van schimmels die in symbiose leven met de wortels van kruipwilgen.

[PIC3050]Aardtong

De relatief schone lucht en de veelheid aan biotopen maakt dat de paddenstoelenflora in het waddengebied bijzonder rijk is. Af en toe worden ook zeer zeldzame soorten gevonden zoals de olijfgroene aardtong die vorige jaar herfst op Vlieland werd ontdekt. Geschat wordt dat op de eilanden ongeveer 1300 verschillende soorten voorkomen. Ook op de onbewoonde eilandjes in het gebied als Griend en Rottumeroog in Nederland en Memmert in Duitsland  zijn, ondanks de dynamische omstandigheden paddenstoelensoorten geïnventariseerd. Zodra zich op een dergelijk eilandje meerdere biotopen, als duindoorn-vlierstruwelen en verruigde graslanden hebben gevormd, kun je tientallen soorten verwachten. Naar schatting moeten rond de 100 soorten op Rottumeroog kunnen voorkomen.

[PIC3046]Meetnet

Door hun gevoeligheid voor luchtverontreiniging en kieskeurige biotoopkeuze zijn paddenstoelen bij uitstek geschikt als indicatoren voor milieu- en natuurkwaliteit. Vrijwilligers tellen elk jaar bekende en minder bekende soorten. De uitkomsten van deze tellingen vertellen iets over de gezondheid van bossen en natuurterreinen. Op de Waddeneilanden zijn vrijwel geen meetpunten aanwezig, daarom is het Paddenstoelenmeetnet op zoek naar vrijwilligers. Meer informatie bij http://nem.paddestoelenkartering.nl.

Bronnen

Eef Arnolds, 1984. Paddestoelen op de Waddeneilanden. Waddenbulletin 84, 208-209

Aldert Grutter, 2004. Paddestoelen zoeken op kleine onbewoonde eilandjes. Nieuwsbrief paddestoelenkartering 2004. Coelia 47(3)
http://www.mycologen.nl/Coolia/PDF-files/Coolia_47(3).pdf

Voor de verspreiding van paddenstoelen in Nederland: http://www.verspreidingsatlas.nl/paddenstoelen