Ga met ons mee op excursie
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie!
Home Waddenmagazine Anders kijken
Schiermonnikoog is volgens Jan een van de beste plekken om het strand te fotograferen. ‘Er komen weinig mensen en je vindt er prachtige structuren.’ Dit weekend gaan ze echter naar Terschelling. ‘We gaan zeker de Boschplaat op om de rode verkleuring van de zeekraal te fotograferen en we hopen daar nog een stukje van de vogeltrek te zien. Kanoeten, bonte strandlopers en rosse grutto’s zitten er vast nog wel.’ Vanaf het najaar begint het fotoseizoen. ‘Wij gaan juist met code rood naar buiten, omdat we de dynamiek willen laten zien.’
De zee fascineert hun beiden zoveel, dat ze er een boek over maakten. In Aan Zee, staat nergens vermeld wie welke foto heeft gemaakt. ‘Dat vinden we niet belangrijk. Wij zijn van de natuur en willen laten zien wat er te beschermen valt.’ De liefde voor de natuur is wat ze uitdragen tijdens lezingen, workshops en fotoreizen. Soms dwingt dat tot het maken van lastige keuzes: ‘Ik was vorige week op Spitsbergen. Daar zag ik gletsjers zich terugtrekken en permafrost verdwijnen. Ik kreeg er een rotgevoel bij. Hoewel het ook goed is om te laten zien dat het niet goed gaat, denk ik dat ik ga minderen met de verre reizen. Het is net zo mooi op de Waddeneilanden.’
Het buitenland is volgens Jan meer in trek, omdat het anders is dan we gewend zijn. ‘Hier moet je meer zoeken, anders kijken. Bij fotoworkshops zijn er altijd wel mensen die de strandovergang over komen, alleen zand, wolken en zee zien en geen idee hebben hoe ze hier in godsnaam vier uur lang kunnen fotograferen. Maar dan wijs ik ze op een sprietje biestarwegras waarachter zich een eerste duintje gaat vormen, we vinden een roggenei of er staat een klein paddenstoeltje waarvan mensen geen idee hebben dat die ook op het strand groeien. Als je het wilt en kan zien, is het hier prachtig.’
Alle foto’s bij dit artikel komen uit het boek Aan Zee van Jan en Mart Smit. Lezers van het WADDENmagazine kunnen dit boek met korting bestellen via hun website. Je betaalt € 25,- (normaal € 35,-). Deze prijs is inclusief verzendkosten. Je vindt de kortingscode in het magazine WADDEN van december 2022.
Jan Smit (1959) heeft grote kennis van de natuur. Dat begon toen hij met zijn vader meeging om kievitseieren te zoeken. Later werd hij vogelaar en verdiepte hij zich in onder meer paddenstoelen, planten, schelpen en stenen. Het welzijn van dieren en hun leefomgeving staat in zijn fotowerk altijd voorop.
Mart Smit (1991) leerde al op jonge leeftijd het fotograferen van zijn vader. Hij won op 14-jarige leeftijd de BBC Wildlife Photographer of the Year, studeerde Toegepaste Biologie en werd in 2017 uitgeroepen tot ‘natuurfotograaf van het jaar’ bij de Groene Camera. Zijn foto’s wil hij inzetten voor het behoud van de natuur. Zo maakt hij zich sterk voor een schone zee.
‘Wanneer je langs het vloedmerk loopt, springen ze alle kanten op: strandvlooien. Ze doen zich tegoed aan aangespoeld plantenmateriaal. Al hebben ze niet zo’n populaire naam, ze doen wel belangrijk werk! Ze ruimen het aanspoelsel op, verkleinen het en geven bacteriën en schimmels de kans om het verder om te zetten naar belangrijke voedingsstoffen. Planten als biestarwegras, zandhaver en helmgras hebben deze voedingsstoffen nodig om te groeien. Dit nuttige werk is een belangrijke schakel in de duinvorming.’
‘Als het eb wordt, baant het zeewater zich een weg door het zand. De stroompjes en vele vertakkingen lijken wel bomen in het zand. Piepkleine rivieren ontstaan, beddingen, stroomversnellingen, delta’s. Alsof je vanuit een vliegtuig naar beneden kijkt, maar het speelt zich af onder je voeten.’
‘Helmgras danst op de wind en trekt sporen over het zand. Na een flinke storm zijn de structuren veranderd, zandhopen verplaatst, sporen vervaagd. Het helmgras probeert hoofdschuddend de zandkorrels bij elkaar te houden.’
‘De veroorzaker van dit heuse schuimfeest is de schuimalg. Dit kleine algje leeft in grote kolonies bij elkaar. Na de bloei sterven ze massaal. De slijmlaag wordt door de golfslag opgeklopt tot romige schuimvlokken. Na een zomerse storm waan je jezelf even boven de wolken.’
Dit artikel is verschenen in het WADDEN magazine van december 2022. Tekst Jojanneke Drijver met foto’s van Jan en Mart Smit. Wil je het magazine ook ontvangen? Word lid van de Waddenvereniging vanaf €27,- per jaar, steun ons werk en ontvang het magazine 4x per jaar in de (digitale) brievenbus.
