43 Waddeneilanden zijn er in het hele Waddengebied vanaf Nederland tot aan Denemarken. Daarvan zijn er 18 onbewoond.
310.000 hectare beslaan de Wadden in totaal. Om een idee te krijgen: dit is ongeveer de grootte van de provincie Zuid Holland.
4.000 kilometer van het Waddengebied bestaat uit droogvallende wadplaten. Daarmee is de Waddenzee het grootste getijdengebied ter wereld.
21.000 inwoners heeft het Duitse Waddeneiland Sylt. Dit is het eiland met de grootste bevolking. Om te vergelijken: Texel heeft de meeste inwoners van de Nederlandse eilanden. Daar wonen ongeveer 13.600 eilanders. Het is wel het grootste Waddeneiland.
eilanden zijn voortdurend in beweging. De eilanden ‘wandelen' langzaam van west naar oost. Aan de oostkant ontstaan steeds grotere zandbanken en daarmee dus meer land, terwijl aan de westkant steeds een stukje van het eiland in de zee verdwijnt. De dorpen zijn meestal midden op de eilanden gesticht, maar door het wandelen van de Waddeneilanden bevinden zich nu steeds meer dorpen aan de westkant van de eilanden.
Het waddengebied
De ongerepte natuur, adembenemende vergezichten en rust. Het waddengebied is en blijft bijzonder. Van Den Helder via Duitsland tot het Deense Esbjerg strekt het gebied zich uit over ruim 500 kilometer. De Waddenzee en de Waddeneilanden zijn niet alleen ‘Neerlands trots’, maar vormen ook wereldwijd een uniek gebied. Sinds 2009 heeft de Waddenzee bovendien de Werelderfgoed status gekregen.
Stel je voor: je staat op de waddendijk en sluit je ogen. Het water en het slik maakt een knisperend geluid, de wind gaat door je haren, je ruikt de geur van gras en zoute zeelucht en al gauw hoor je de vele vogelgeluiden. Het doet iets met je, het is overweldigend en rustgevend tegelijk. Hier regeert de natuur en voel je je als mens even heel klein.
Een bijzonder restaurant
Het waddengebied is een van de laatst overgebleven ecosystemen die bij eb op grote schaal droogvallen en waar natuurlijke processen blijven functioneren. Dit klinkt ingewikkeld, maar het komt op het volgende neer. Een ecosysteem is een systeem waarin planten en dieren met elkaar en met hun omgeving in relatie staan. Binnen zo’n ecosysteem is er een wisselwerking tussen alle levende en niet levende elementen. Alles is met elkaar verbonden. In het waddengebied telt daarbij ook nog de wisselwerking tussen eb en vloed mee, het getij. Deze situatie maakt het ecosysteem op de Wadden zeer uniek.
Het water van de Waddenzee is relatief ondiep en warm. Dankzij deze eigenschappen zit de wadbodem vol met leven. Vanwege dit rijke bodemleven, is het Wad een soort restaurant voor vele diersoorten. Zodra de wadplaten droogvallen, grijpen voornamelijk vogels hun kans om een lekker maaltje te nuttigen. Per jaar trekken zo’n 10 tot 12 miljoen vogels naar de eilanden, onder andere om te overwinteren of om aan te sterken na een lange trektocht.
Naast de bijzondere omstandigheden in en rondom de zeebodem hebben de Wadden nog meer te bieden. Op de eilanden tref je zoutmoerassen aan, relatief schone en weidse zandstranden, en duinen. De duinen zijn een belangrijke plaats voor pasgeboren zeehonden en vogels in het broedseizoen.
Een bak met modder
Voor de flora en fauna is het Wad een belangrijke plek om succesvol te overleven. Maar voor ons als mensen ziet de grauwe wadbodem er in eerste instantie toch vooral uit als een boel modder? Enerzijds is dat is ook zo. Letterlijk is ‘een wad’ een modder- of zandplaat die in een ondiepe zee is ontstaan. Maar om een volledig waddengebied, zoals we dat kennen, te laten ontstaan moet aan veel voorwaarden voldaan worden.
Als al deze omstandigheden er zijn, moet het gebied afgeschermd zijn voor sterke zeestromingen (anders zou het neergeslagen zand en klei weer weggesleept worden). In de Waddenzee zorgen de eilanden voor deze bescherming.
Als het zeewater bij vloed de wadden binnenstroomt, zal eerst het zwaardere zand neerslaan. Het fijnste sediment (“modder”) zal worden afgezet waar de minste stroming is, meestal op de grens van zee en land. Bij eb stroomt het water van het wad terug door geulen en prielen (kleine ondiepe geultjes).
Een uniek gebied
Nergens ter wereld tref je soortgelijke omstandigheden aan. Dit alles maakt de Wadden zo uniek dat in 2005, op een internationale Waddenconferentie, werd besloten om het Nederlandse en het Duitse deel aan te melden voor de lijst van Werelderfgoed. Het Deense deel zou later kunnen volgen. Op 26 juni 2009 werd de Nederlands-Duitse Waddenzee Unesco Werelderfgoed. Op 23 juni 2014 is ook het Deense deel op de Werelderfgoedlijst geplaatst. De Wadden staan daarmee, qua status, op gelijke voet met het legendarische Great Barrier Reef in Australië en 1092 andere erfgoederen over de hele wereld. Nederland telt meer Werelderfgoederen, zoals de historische binnenstad van Amsterdam, maar de Waddenzee is het enige 'natuurlijke' Werelderfgoed daarvan.
