Rottumerplaat

Onbewoonde eilanden in de Waddenzee

Rottumerplaat is een onbewoond eiland tussen zandplaat Simonzand en eiland Rottumeroog. Dit begroeide eilandje dankt zijn bestaan aan de aanleg van een stuifdijk in de jaren zestig, ter voorbereiding van de inpoldering van de Waddenzee. Nu heeft de natuur vrij spel en leven er tienduizenden vogels. Waaronder bedreigde soorten. Het eiland is drie keer zo groot als buur Rottumeroog. Ten zuiden van Rottumerplaat bevinden zich mossel- en kokkelbanken. Deze schelpdieren spelen een belangrijke rol in de Waddenzee! Ze filteren onder andere het water. In 1971 vond er op het onbewoonde eiland een mediaspektakel plaats met Jan Wolkers en Godfried Bomans.

 

Vogels

Rottumerplaat is een belangrijk gebied voor vogels. In het broedseizoen verblijven er zo’n duizenden vogels. Een aantal van die vogelsoorten staan op de Rode Lijst. Zoals de bontbekplevier, strandplevier en de dwergstern. Rottumerplaat is een belangrijke hoogwatervluchtplaats. Soms is het aandeel van vogels op het eiland enorm. Dan verblijft er een bijzonder deel van de gehele West-Europese populatie.

 

Zeehonden

Daarnaast komen er gewone en enkele grijze zeehonden voor. Zij rusten en baren hun pups op de zandbanken ten zuiden en ten oosten van het eiland. In het Schild – de geul tussen Rottumeroog en Rottumerplaat – bevinden zich veel zeehonden. Een belangrijk gebied om hun jongen groot te brengen.

 

Vegetatie

Rottumerplaat is sterk begroeid. Op het eiland komen ruwweg meer dan honderd plantensoorten voor. Een aantal daarvan staan op de Rode Lijst. Zoals Engels gras, fraai duizendguldenkruid, geelhartje en groot zeegras. Er komen ook zoetwaterplanten voor. Onder de grond bevindt zich namelijk een zoetwaterbel. Zoet water is lichter dan zout water, en blijft daarom op zout water drijven. Daardoor kunnen zoetwaterplanten, ondanks de zoute zee, toch op Rottumerplaat groeien! Zoals het geelhartje en fraaiduizendguldenkruid.

 

Zeegras

Zeegras is een belangrijke waterplant. Een voedselbron voor vogels. En een babykamer voor vissen. Daarnaast helpt het bij kustbescherming, omdat het slib vasthoudt. Zeegras kwam vroeger veel voor in de Waddenzee. Na 1932 nam zeegras enorm af. Mogelijk door een wierziekte. Het komt nu nog maar op enkele plekken in de Waddenzee voor. Bij Rottumerplaat is zowel groot als klein zeegras te vinden.

 

Bekende bewoners

In 1971 vond zich een mediaspektakel plaats op Rottumerplaat. Het legendarische radioprogramma ‘Alleen op een eiland – Dagboek van een eilandbewoner’ werd vanaf deze plek uitgezonden. De eerste zomerweek zat Godfried Bomans op Rottumerplaat. Daarna was het beurt aan Jan Wolkers. Met als enige link naar de buitenwereld dagelijks radiocontact met radiopresentator Willem Ruis. Bomans vond het verschrikkelijk om zeven dagen alleen te zijn, in een tent, met alleen het gekrijs van duizenden meeuwen om zich heen. Wolkers beleefde de week eenzaamheid als een spannend avontuur, ontfermde zich over zieke dieren en vertelde ongegeneerd over zijn avonturen. De radioserie sloeg – in een tijdperk waarin we nog nooit van mobiele telefoons gehoord hadden – in als een bom. Van het memorabele radioprogramma zijn 6 luisterboeken gemaakt.

Inpolderen

Rottumerplaat is in 1830 ontstaan als zandplaat, en in 1950 uitgegroeid tot een heus eiland. Toen ontstond het plan om de Waddenzee in te polderen. Dit betekende dat grote delen van de Waddenzee zouden worden drooggelegd… In de periode van 1951 tot 1963 legde Rijkswaterstaat een stuifdijk aan. Door stuifschermen en het planten van helmgras verstevigden ze de duinen. Zo veranderde Rottumerplaat van een zandplaat in een eiland. Rottumerplaat is ondanks de dynamische Waddenzee vrij stabiel in omvang gebleven.

 

Referentiegebied

Rottumerplaat wordt gebruikt als onderdeel van een ‘referentiegebied’ voor de stand van de Waddenzee sinds 1991. Binnen deze gebieden mogen geen exploitaties en verstoringen plaatsvinden. Zo kunnen we erachter komen hoe een Waddenecosysteem zich ontwikkelt als menselijke invloeden minimaal zijn. Rottumerplaat is gesloten voor publiek.

 

Natuurbeheer

Rottumerplaat wordt sinds de jaren ’70 beheerd door Staatsbosbeheer. Sinds eind jaren ‘70 bevinden zich elk jaar twee vogelwachters op Rottumerplaat. Eerst bestond dit uit weekendbewaking, maar sinds 1980 is er permanente bewaking. Op het eiland bevindt zich een grote dienstwoning en een uitkijktoren. De vogelwachters monitoren de flora en fauna, geven voorlichting en houden toezicht op het eiland. Staatsbosbeheer doet dit samen met het schip Ms. Harder, van de Waddenunit. Rijkswaterstaat is de beheerder van het water en de bodem van de Nederlandse Waddenzee.