Engelsmanplaat

Onbewoonde eilanden in de Waddenzee

De Engelsmanplaat is een zandplaat tussen de Waddeneilanden Ameland en Schiermonnikoog. Deze zandplaat, die al honderden jaren bestaat, is een bekend doel van wadlooptochten en wad-excursies. Vanuit het vogelwachtershuisje bewaken vrijwilligers de rust voor vogels – die er onderweg tijdens hun lange reis naar voedsel zoeken. Vroeger was Engelsmanplaat een echt eiland met duintjes van wel één meter hoog met plantengroei. Maar sinds de jaren ’70 is Engelsmanplaat aan het verlagen. Bij hoog water kan Engelsmanplaat helemaal onderlopen.

 

Engelsmanplaat ligt tussen twee geulen in het zeegat tussen Ameland en Schiermonnikoog: Pinkegat en Zoutkamperlaag. Op de scheiding van deze twee geulen kon zand bezinken. Zo is er een eiland ontstaan. Het lijkt erop dat Engelsmanplaat zich nu in een afnemende fase bevindt. Dit is een cyclus die zich ongeveer elke 100 jaar voltrekt. Rif en Engelsmanplaat groeien hierdoor aan elkaar vast.

 

Vogels

Engelsmanplaat is een belangrijk gebied voor vogels. Hier komen tienduizenden vogels om te foerageren en te rusten tijdens hoogwater. In 2015 werd rondom deze zandplaat op een dag in de nazomer zo’n 80.000 vogels geteld. Bij erg hoog hoogwater vliegen vogels van Engelsmanplaat naar de hoger gelegen zandplaat Rif. Vroeger broedden er vogels op de zandplaat, maar nu is het eigenlijk geen geschikte broedplek meer. Doordat de zandplaat te laag is geworden, overspoelen de nesten.

 

Zeehonden

Ook is Engelsmanplaat een belangrijke omgeving voor zeehonden om te rusten en te baren. Rondom Engelsmanplaat komen gewone zeehonden en enkele grijze zeehonden voor. In 2015 werden zo’n 730 zeehonden gespot. Dit is 10 procent van de Nederlandse zeehondenpopulatie in de Waddenzee.

 

Geschiedenis

Op een zeekaart uit de 17e eeuw wordt de naam ‘Engelsmans Plaat’ voor het eerst genoemd. Over de naam Engelsmanplaat doen verschillende verhalen de ronde. Eén verhaal is dat ooit een Engelsman een huisje op de zandplaat bouwde met de bedoeling er permanent te gaan wonen. Dat plan mislukte. Een andere verklaring is de stranding van een schip van de Schiermonnikoogse schelpenvisser Feye Willems Engelsman in 1708.

 

Drenkelingenhuisjes

Op Engelsmanplaat hebben drie drenkelingenhuisjes gestaan. In 1944 hebben twee Amerikaanse piloten met twee Nederlanders twaalf dagen in een huisje ondergedoken gezeten. Er zijn veel schepen vergaan rondom Engelsmanplaat. Soms treft men nog vondsten aan van scheepswrakken. In 2009 werden onder andere geglazuurde aardewerk potten en een wijnfles gevonden.

 

Kaap

Naast het huisje voor de vogelwachters, is de houten kaap het enige andere bouwwerk op Engelsmanplaat. Deze diende vroeger voor de navigatie van schepen op zee. In 2006 werd de oude kaap tijdens storm verwoest, waarna Rijkswaterstaat in 2007 een nieuwe bouwde.

 

Toegang

Engelsmanplaat is het gehele jaar toegankelijk voor publiek. Rond hoogwater wordt aangeraden om de zandplaat niet te betreden, zodat vogels hun rust krijgen. Bezoekers kunnen verstoringen veroorzaken. Let tijdens een bezoek aan Engelsmanplaat op aanwezige bebording en houd je aan de Erecode.