Ga met ons mee op excursie
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie!
Home Het belang van donkerte in het waddengebied
Het behoud van de duisternis is van groot belang voor mensen en dieren. Het waddengebied is nu nog de donkerste plek van Nederland. De Waddenvereniging zet zich in voor meer bewustwording over het belang van donkerte.
Tijdens een heldere nacht kun je op de meeste plekken in het waddengebied wel 3.500 sterren zien. En met wat geluk zelfs de Melkweg. In de gemiddelde Nederlandse stad kun je onder dezelfde omstandigheden met moeite 30 sterren ontdekken.
Nederland is één van de meest verlichte landen in Europa. Het is hier nergens en nooit meer echt donker. Door de overvloedige verlichting die omhoog schijnt, worden de zwakkere sterren overstraald en is de prachtige sterrenhemel onzichtbaar geworden. Duisternis wordt een steeds schaarser goed. Als er niets gedaan wordt om de duisternis te behouden, is het over 30 jaar nergens in Europa nog mogelijk om de Melkweg te zien.
Door middel van het aanbieden van trainingen, het geven van presentaties en door mensen in het waddengebied en daarbuiten de duisternis te laten ervaren vragen we aandacht voor het belang van het beschermen van deze unieke waarde van de Wadden.
De Waddenvereniging vindt het belangrijk dat mensen de duisternis kunnen beleven. Meer bewustwording is de start van meer aandacht voor bescherming van de unieke donkerte van de Wadden. Ga mee. In de nacht is het extra intens genieten van geuren en geluiden. Buiten het waddengebied bieden we ook regelmatig presentaties, trainingen en lezingen aan over dit onderwerp. Neem contact met ons op voor meer informatie hierover.
Door verlichting in de avond en nacht voelen we ons veiliger en kunnen we langer actief zijn. Lichtvervuiling heeft ook een negatieve invloed op de natuur. De natuur heeft duisternis net zo hard nodig als wij. Ons ritme wordt erdoor verstoord, we maken ’s avonds minder melatonine aan. En die is belangrijk om rustig in slaap te komen. Dieren en ook planten raken in de war als het niet meer donker wordt. Een aantal feiten over het belang van duisternis voor mens en dier.
Zonlicht, kunstmatige verlichting, en het licht van beeldschermen en monitoren bevatten een deel blauw licht. Dit blauwe licht remt de productie van het hormoon melatonine. En juist voor rust hebben wij een hoog melatonineniveau nodig. Donkerte is dus essentieel voor onze rustfase.
Het gigantische verlies van insecten wordt deels veroorzaakt door ons kunstlicht. Insecten, waaronder nachtvlinders, worden aangetrokken door lamplicht. Ze blijven rond de lichtbron cirkelen tot ze dood neervallen of worden opgegeten.
Vleermuizen zijn nachtdieren. Ze kiezen ervoor om 's nachts te jagen, omdat ze in het donker beter beschermd zijn tegen sperwers en valken. Het donker is hun camouflage. Hun jachtgebied wordt door het oprukkende licht steeds kleiner.
De navigatie van trekvogels raakt verstoord door nachtlicht. Wanneer ze ’s nachts boven een donkere zee vliegen raken ze gedesoriënteerd door het licht van boorplatformen of seintorens. Dan blijven ze daar rondjes omheen vliegen tot ze van uitputting neerstorten.
De biologische klok van dieren kan verstoord worden door teveel licht. Zo kan een vogel vroeger gaan broeden, in een periode dat het weer en de voedselsituatie nog niet optimaal zijn. Ook wisselen vogels hun verenkleed onregelmatiger als hun dag- en nachtritme verstoord is.
Een Dark Sky Park is intens donker en die duisternis wordt actief beschermd. Daarnaast zijn mensen welkom om het gebied 's nachts te bezoeken en van de duisternis te genieten. De International Dark Sky Association (IDA) beoordeelt of een gebied voldoet aan de voorwaarden.
Natuurgebied De Boschplaat op Terschelling ontving in 2015 als eerste in Nederland het predikaat Dark Sky Park. Het hele jaar door worden er diverse Dark Sky activiteiten georganiseerd. Op het eiland is een NASA waarnemingsstation is gevestigd waarmee vallende sterren worden geregistreerd.
Het Lauwersmeergebied is het tweede Dark Sky Park van Nederland. Activiteitencentrum Lauwersnest is het startpunt voor een bezoek aan dit gebied. Vanaf twee ‘hemelplatforms’ - soort uitkijktorens - kun je liggend naar de sterren kijken. Staatsbosbeheer organiseert regelmatig nachtelijke excursies.
