Er stroomt en waait voortdurend afval de Waddenzee in. De Waddenzee moet weer schoon worden en schoon blijven.

Zwerfvuil in de Waddenzee

Ondiepe zeeën als de Waddenzee zijn van groot belang voor miljoenen (trek)vogels, zeehonden, vissen en andere dieren. En daarmee ook voor ons. Afval komt de Waddenzee binnen vanaf de Noordzee of vanuit het binnenland. Overboord gevallen containers bij de ramp met het schip MSC Zoe zorgden in 2019 voor een vloedgolf aan vervuiling in het waddengebied. Van de vele lessen die geleerd zijn van de milieuramp met de MSC Zoe in 2019, is een van de wrangste dat de zee al ver vóór die ramp een soort van vuilnisbelt was. Want afval dat in de zee terechtkomt, blijft daar meestal liggen. Omdat niemand zich er verantwoordelijk voor voelt. Het goede nieuws: de containerramp heeft Nederland wakker geschud. Iedereen kan een bijdrage leveren aan het schoner maken en schoner houden van de zee. Help mee en stop zwerfvuil.

De gevolgen van vervuiling

De Waddenzee wordt bedreigd door allerlei verschillende soorten vervuiling. Dieren die in aanraking komen met plastic kunnen erin stikken, verstrikt raken, snijwonden, infecties op interne verwondingen oplopen. Ook kunnen dieren verhongeren door ophopingen van plastic in de maag. Op plastic kunnen giftige stoffen meeliften, die kanker en andere aandoeningen kunnen veroorzaken. Vooral bij microplastics is het risico groot dat giftige stoffen zich opbouwen in dieren en daarna nog verder toenemen naarmate je hoger in de voedselketen komt. Ontlopen van plastics is lastig, omdat ze overal in zitten: van het water tot zelfs in de lucht. Dat komt omdat plastic niet verdwijnt, maar in steeds kleiner stukjes uiteenvalt. Zo bestaat er nu al de term nanoplastics voor stukjes plastic kleiner dan 0,05 cm.

Spooknetten

Bijna de helft van al het plastic afval in de Noordzee is visserij gerelateerd, zoals visnetten en vispluis. Vaak verliezen schippers dit afval per ongeluk, als het overboord waait of tijdens het vissen losraakt. Fishing for Litter is een initiatief waarmee dit afval zoveel mogelijk wordt opgeruimd.

Roken is dodelijk

Ruim driekwart van de sigarettenfilters komt niet in de prullenbak. De giftige stoffen die tijdens het roken in het filter komen, zijn schadelijk, of zelfs dodelijk, zijn voor verschillende waterdieren en planten. Tijdens het afbraakproces geven de filters microplastics en giftige stoffen af.

Zeemeerminnentranen

Pallets, nurdles, granulaat: verschillende benamingen voor de piepkleine bolletjes waar plastic producten van gemaakt worden. Tijdens de ramp met de MSC Zoe kwamen tonnen van deze plastic bolletjes in de natuur terecht. Klein zijn ze en bijna niet op te ruimen. Ze heten ook wel zeemeerminnentranen.

Jut mee voor een schone zee

Plastic en andere troep is gevaarlijk voor dieren en schadelijk voor de natuur. In het waddengebied wordt het opruimen van de kustlijn actief gestimuleerd met het project Jut. Een initiatief van de Waddenvereniging. Doe jij mee?

Vanuit Jut worden er jaarrond activiteiten georganiseerd op de plekken waar dat het hardst nodig is. Zo is er altijd wel iets te doen wanneer jij op het eiland bent. De locaties van de activiteiten zijn vooraf afgestemd met de natuurbeheerder van het gebied, zodat er optimaal rekening gehouden wordt met kwetsbare natuurgebieden en plekken waar dieren broeden, ruien of rusten

Meer over Jut

Grote schoonmaak na MSC Zoe

Na de containerramp bleef 800.000 kilo MSC Zoe afval in zee. Met steun van de Nationale Postcode Loterij ruimen we dit afval op.

Jaarlijks halen bergers tijdens een expeditie op basis van sonarbeelden zoveel mogelijk grove spullen van de MSC Zoe uit zee. Duikers van Stichting ‘Duik de Noordzee Schoon’ ruimen kleine spullen op rondom wrakken. De veroorzaakte CO₂ – uitstoot van de berging compenseren we via de Nederlandse Koolstofbank ‘veenweidengebieden’, samen met de Natuur en Milieufederaties. Opgehaald afval wordt zoveel mogelijk gerecycled.

Meer over CleanUpXL

Hoe kun jij helpen?

Het probleem van vervuiling oplossen is niet eenvoudig. Toch kun je iedere dag kun jij een steentje bijdragen aan een schone zee!

Hier een paar tips om vervuiling te voorkomen:

Koop minder en wees je, wanneer je spullen koopt, bewust van de afstand die de spullen af moeten leggen. 90% van alle producten wordt vervoerd in zeecontainers. Tip: luister eens naar deze podcast.
Draag duurzame kleding. Bijvoorbeeld van onze Wijs met de Waddenzee lijn.
Was synthetische kleren zo min mogelijk.
Verminder je gebruik van wegwerp plastic (denk ook aan microplastics in cosmetica en verf).
Zorg ervoor dat je plastic afval op de juiste manier weggooit.
Hergebruik en recycle plastic artikelen waar mogelijk.
Lobby bij de lokale gemeente voor maatregelen tegen bijvoorbeeld wegwerp plastic.

Zo help je vervuiling tegengaan:

Neem tijdens je strandwandeling een juttas mee en verzamel zwerfvuil
Ruim het afval op in je eigen woonomgeving en voorkom dat afval in zee terechtkomt.
Doe mee met een opruimactie van de Waddenvereniging. Deze staan in onze agenda
Ga naar de website van Jut voor een overzicht van alle opruimactiviteiten in het waddengebied.
Organiseer een eigen opruimactie met familieleden, vrienden of je bedrijf. Neem daarvoor contact met ons op.