De lucht in

Eigenlijk zijn het bewoners van warmere zeeën dan de Waddenzee, vliegende vissen. Maar er is er al eens een in de buurt van Terschelling waargenomen, wie weet, gaan we ze door klimaatverandering vaker tegenkomen. Wanneer een vliegende vis door een roofvis wordt achtervolgd, gaat hij heel hard zwemmen en schiet in volle vaart het water uit. Hij klapt zijn grote borstvinnen uit en zweeft zo tot een minuut lang over het water. Daarbij gebruikt hij de opwaartse luchtstromen van golfkammen, zoals een paraglider die van een heuvel. Maar boven water wachten andere jagers: vissende vogels.

Als spin kom je zelfs met acht pootjes lopend niet ver. Onhandig als je een ander voedselgebied of een partner zoekt. Maar daarvoor kunnen spinnen ‘ballonvaren’. Daarbij maken zij gebruik van opstijgende luchtstromen en de wind. Het diertje zoekt een hoog punt en wacht op het juiste moment. Dan wipt hij zijn achterlijf omhoog, werpt een draad de lucht in, of zelfs een driehoek van draden, en lanceert zich om kilometers ver te zweven aan zijn lichte zijden draad. Maar biologen hebben ook een andere manier waargenomen. Daarbij maakt de spin gebruik van het elektrostatisch veld van de aarde. De juiste hoeveelheid elektrische lading en daarmee het juiste moment van lancering bepaalt hij met behulp van haren aan zijn pootjes, die als sensoren dienen. Waarschijnlijk worden beide technieken tegelijk gebruikt.

Planten hebben allerlei manieren om te zorgen dat niet al hun zaadjes onder de moederplant terechtkomen. Er zou niet genoeg voedsel zijn voor alle plantjes wanneer ze ontkiemen en ze zouden elkaar verstikken. Vaak is het de wind die het zaad verspreidt. Het zaad is dan zo gevormd dat het langer in de lucht blijft.

In de zomer lijken er soms sneeuwvlokjes in de lucht te dansen. Het is het pluis van wilgen en populieren, dat het zaad meevoert op de wind. De haartjes van paardenbloemenzaad zijn zo slim geplaatst dat het optimaal profiteert van luchtstromen en heel ver kan zweven. En wanneer esdoornzaadjes vallen, beginnen ze vanzelf te draaien als een helikopterblad om langer in de lucht te blijven. Iepenzaad heeft vleugeltjes om te blijven zweven.