Ga met ons mee op excursie
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie!
Home Ontdekken Wadden thuis Films in het waddengebied Timelapses in het waddengebied
Waddenzee Werelderfgoed is uniek doordat het voortdurend verandert. De meeste veranderingen gaan te traag om waar te kunnen nemen. Met de filmtechniek timelapse wordt het onzichtbare zichtbaar. Bij een timelapse worden foto’s achter elkaar geplaatst die met tussenpozen van enkele seconden of minuten zijn gemaakt. Hierdoor krijg je een versnelde weergave van de werkelijkheid.
In een adembenemende serie van Remco de Vries, redacteur en verslaggever bij Omrop Fryslân, zie je de verandering van het getij, indrukwekkende wolkenluchten en bewegende sterrenhemels. Bekijk hier de filmpjes én lees met welk engelengeduld ze gemaakt werden. Blijf op de hoogte van de nieuwste video’s via ons Facebook en Instagram account.
Zeedijken houden ons veilig, maar zijn als harde overgang van de zee naar het land niet ideaal als je kijkt naar wat dit betekent voor de natuur. Daarom mogen we ons ook gelukkig prijzen met de kwelders die op grote delen van de Waddenkust als een natuurlijke vooroever fungeren. Diverse onderzoeken tonen ook nog eens aan dat die kwelders ons bij een toekomstige zeespiegelstijging ook nog eens helpen om droge voeten te houden.
Dat laatste geldt overigens ook voor wandelaars en schapen. Beide weten de zeedijken goed te vinden. Al hebben de schapen daarin niet heel veel keus. Behalve dat ze de grasmat in goede conditie houden, laten ze ook delen van hun vacht achter als ze nog niet zijn geschoren. En dat is ideaal nestmateriaal voor bijvoorbeeld de gele kwikstaart.
De meeste wandelaars lopen over het asfalt net onder de kruin van de dijk waar je minder hekken tegenkomt en je een mooi overzicht hebt over het Wad. Maar pas op: de vogels op het Wad zien je ook en bij hoogwater zitten ze soms ook op die dijk. Dus als het even kan, kijk even naar het tij voordat je op pad gaat of loop even om. De vogels hebben die keuze niet! Houdt in ieder geval je hond aan de lijn.
Hier even voor Koehool begint het Wad aan de kust al wat ondieper te worden en even voorbij het gehuchtje begint een smal kweldergebied. Door slib uit de haven van Harlingen verder op zee te storten, is geprobeerd deze kwelder te laten groeien, maar dat gaat zo langzaam dat je daar als wandelaar niet het meeste van ziet. Ook niet in een timelapse waarin een half uur wordt teruggebracht naar 14 seconden. Terwijl de camera zijn werk deed, zat ik in mijn auto te wachten in de hoop dat de schapen naar die camera liepen nu ik weg was. Misschien was er iets mis met de kwaliteit van het gras, want dat gebeurde niet. Het is in ieder geval een heel herkenbaar beeld voor veel bezoekers aan de Waddenkust.
Het Wad bij Wierum is een favoriete locatie voor fotografen. Het is makkelijk te zien waarom. De kwelder brokkelt af en verdwijnt langzaam in zee. De ‘happen’ die de zee uit de klei neemt, zorgen voor een mooi beeld. Op het Wad zelf liggen de restanten een praam die op foto’s veelal als voorgrond wordt gebruikt. Maar net zoals op andere locaties merk je wel dat het publiek door het wegvallen veel andere dagbestedingen onze kust meer en meer opzoekt. Op weg naar Zwarte Haan heb ik dit jaar meerdere keren de auto gekeerd toen ik zag hoe druk het er was. Zo gek gaat het bij Wierum nog niet, maar zeker op een mooie, zomerse dag als er veel mensen op pad zijn, merk je het hier ook. Onderweg naar Wierum voor deze timelapse twijfelde ik heel sterk of het wel zin had. De lucht leek uniform grijs en het druppelde regelmatig. Ideaal weer als je niet al teveel mensen om je heen wil, maar dan moet er wel wat te fotograferen zijn! Gelukkig viel het mee. Er dreven mooie buien over het Wad en hoewel dat zo nu en dan wat nattigheid opleverde, is dit soort slecht weer best mooi in een timelapse.
Ga je zelf naar het Wad? Controleer van tevoren wat het tij doet op de locatie waar je heengaat en gedraag je daarnaar. Bij hoogwater een wandeling langs de kust maken is meestal geen goed idee op plekken waar vogels zich verzamelen. Dat is op meer plekken het geval dan je denkt! Het Wad is niet alleen van ons.
Een wildernis laat je voelen hoe kwetsbaar en klein je als individu bent. Het mooie is dat het niet beslist gevoelens van angst oproept, maar eerder van verwondering. De momenten waarop het door slecht weer, pech of ongelukkige keuzes toch even spannend wordt, val je terug op je ervaring en materiaal. En als alles goed uitpakt, ga je een ervaring rijker met een aangescherpt respect voor je omgeving op weg naar het volgende avontuur.
Vanuit die ‘wildernis verwondering’ begon mijn fotografie zich serieus te ontwikkelen in Noors Lapland. Mijn eerste spiegelreflex ging mee op een vistrip met twee Friezen en één opblaasbare kano in een bijna 30 jaar oud watervliegtuigje op 150 kilometer van de dichtstbijzijnde weg. Het noorden van Scandinavië blijft gevoelsmatig nog steeds mijn belangrijkste fotografische ‘speeltuin’ omdat dat gevoel van verwondering daar het sterkst is. Dat komt niet alleen door het landschap. In je eentje met zeker tien dagen proviand en een klein tentje in een rugzak met relatief weinig menselijk contact verandert je relatie met de omgeving. Al nuanceert het feit dat je op steeds meer plekken mobiel bereik hebt dat effect wel wat.
Maar het zijn maar een beperkt aantal weken per jaar dat dit kan of in de huidige situatie kon. Op zoek naar mooie landschappen en iets van dezelfde verwondering komt je al gauw uit op het Wad. En ja, de menselijke invloed is op en bij het Wad nooit heel ver weg. De eerste plek waar ik iets van dat noordelijke gevoel had, was bij Koehool. Een rij palen die prachtig het Wad inloopt en het Wad zelf dat meestal behoorlijk slikkerig is, maar wel begaanbaar. Ik kan me een avond herinneren dat ik tussen die palen stond en hoorde hoe waarschijnlijk een uil op het laatste moment ontdekte dat ik geen paal was waar ‘ie op kon landen. Het is ook een kwetsbare plek zoals veel locaties aan de Waddenkust. Een mens is er al gauw één teveel. Zeker bij hoogwater als de vogels een droog en veilig heenkomen zoeken. Controleer voor je naar de Waddenkust reist daarom altijd wat het tij is. Want het laatste wat je wil is dat alles wat daar leeft, reageert op jou.
Deze timelapse is genomen bij afgaand tij en een harde, stormachtige wind. De bewolking zat hoog en de vlagen trekken de aandacht in de voorgrond waar de rimpelingen in de plassen water goed zichtbaar zijn.
Springtij, voorjaar 2017. Na een overnachting in de zogenaamde Oerdhut van It Fryske Gea bij de Oerdblinkert op Ameland trok ik er die ochtend op uit om de enorme hoeveelheden wadvogels te filmen op de hoogwatervluchtplaats net om het hoekje aan de oostkant van het eiland. Maar wat slaapt dat lekker in zo’n hutje in de natuur. Zeker met het achtergrondgeluid van de bergeenden. Kortom; ik versliep me enigszins…
Na een flinke wandeling over de Hôn met toestemming van de natuurbeheerder arriveerde ik op het meest oostelijke puntje van het eiland. Het springtij kortte de wandeling gelukkig behoorlijk in en het water was nog net een klein uurtje aan het opkomen. De drieteenstrandlopertjes waren druk doende om hun kostje bij elkaar te scharrelen in dat opkomende water. En als je niet beweegt, lopen ze je bijna over de laarzen heen.
De grote aantallen vogels waren net iets te ver weg en de combinatie van de lucht met voorbij vliedende wolken weerspiegeld in het met een dun laagje water bedekte zand was te mooi om niets iets mee te doen. De lange lens werd omgewisseld voor een groothoeklens en ik begon aan een kleine reeks timelapses. Ik zat midden in zo’n timelapse richting het eiland ten westen van me toen ik de bui vanaf het vaste land zag aankomen. Ik werd steeds zenuwachtiger en hoopte dat ik op tijd klaar was om iets heel speciaals vast te leggen.
Elke 25 foto’s die je neemt, leveren 1 seconde timelapse op. Dus het duurt wel even voordat je voldoende seconden video hebt gedraaid. Maar net op tijd hield de camera op met de laatste reeks foto’s en kon ik me richten op die prachtige bui die vanaf het vaste land het Wad overstoof. In verwondering en bewondering trok het aan en over mij voorbij. Iets van dat gevoel herkennen de meeste mensen wel wanneer ze dit zien.
Echt wildkamperen is in Nederland verboden. Ja, je hebt het zogenaamde paalkamperen waarbij je op een aantal vooraf aangewezen plekken onder voorwaarden iets mag doen wat daar op lijkt. Maar voor iemand als ik, die bijna elke zomer wildkampeerd in het noorden van Noorwegen is dat het toch nét niet. Toch is het mij drie keer op Ameland gelukt om iets van het wildkampeergevoel op te roepen.
Iedereen die wel eens op de Oerdblinkert heeft gestaan, heeft het onderkomen van It Fryske Gea weleens gezien op het Oerd. Drie keer heb ik in deze Oerdhut mogen overnachten. De eerste keer was voor een ongeveer acht minuten lange radioreportage. Ik herinner me nog goed het volume van de vogels in de duinvalleien ’s ochtends bij het eerste licht op die voorjaarsdag. In het voorjaar van 2019 mocht ik er weer een nacht verblijven. Deze keer om een natuurrubriek te maken waarbij ik van Richard Kiewiet van It Fryske Gea de opdracht kreeg een klein assortiment aan tamelijk zeldzame schelpen te vinden. Een taak waarvoor ik meer tijd meende nodig te hebben dan beschikbaar was tussen de eerste boot naar en de laatste boot van het eiland af.
Bij de vorige timelapse schreef ik al dat ik me hier al eens versliep en dat komt niet door een overgrote mate van comfort. Ik slaap er op een opblaasmatje in een slaapzak. Op een jerrycan met water en een gasstel na zijn er verder geen voorzieningen. Maar je slaapt wel midden in een heel rijk natuurgebied met het Wad aan de zuidkant, duinen om je heen en het geruis van de Noordzeebranding in de verte. En aan die slaap was ik wel toe na een zoektocht naar schelpen, waarbij ik om de oostpunt van het eiland liep en om een uur of acht in de avond weer arriveerde bij mijn vertrekpunt. Moe en hongerig, maar na een kop koffie en een buitensportmaaltijd keek ik naar boven en zag dat het een behoorlijk heldere nacht zou worden. Tijd voor een timelapse!
Een timelapse maken in het donker vraagt toch iets meer dan ééntje bij daglicht. Goed scherpstellen op de sterren bijvoorbeeld en een langere sluitertijd die ook weer niet té lang mag zijn om te voorkomen dat sterren strepen worden. In dit geval zo’n vijftien seconden. Tel daarbij de interval op van vijf seconden en de tijd die de camera nodig heeft om de foto op te slaan en dan is het een tijdrovende klus, waarbij ik van plan was om wakker te blijven. Omdat ik, enigszins vermoeid, vergat om in het begin te berekenen hoe lang het zou duren, had ik eigenlijk geen idee hoe lang ik wakker moest blijven. Dus terwijl de camera buiten op het statief maar bleef doorklikken, had ik steeds meer moeite om mijn ogen open te houden. Een ongelijke strijd die ik verloor. Ik kleedde me buiten beeld om, maar had daar wel wat licht bij nodig. De lichtflitsen die in deze timelapse te zien zijn in het hutje, komen dus van mijn hoofdlampje.
Vlieland en ik hebben al een behoorlijk lange geschiedenis en dat komt doordat je er ook kunt komen als je schip behoorlijk diep steekt. En dat deed ons Waarschip halftonner, want mijn vader had een verleden als wedstrijdzeiler en wilde een goed zeilend jacht. Dat schip ‘de Strider’ is al heel lang geleden verkocht tot mijn grote verdriet destijds, maar het zorgde er wel voor dat ik als klein jongetje waarschijnlijk wel zo’n vijftig keer op het eiland ben geweest.
In het late voorjaar van 2016 kwam ik als verslaggever voor Omrop Fryslân weer terug op Vlieland om iets te maken dat uiteindelijk de FryslânDok documentaire ‘Vogelvrij op Vlieland’ werd, maar wat begon als een project naast het programma ‘Fiel de nacht’ (Voel de Nacht) van collega-programmamaker Bart Kingma. Daarin interviewde hij in de avond en nacht bijzondere Friezen in en om een glazen studio bij de Bol van Dooie. Ik werd erbij gevraagd om een soort ‘Fiel de Dei’ (Voel de Dag) te maken, maar wat dat moest worden, moest in een noodtempo worden bedacht en het mocht bijna niets kosten.
Uiteindelijk heb ik een poging gedaan een karakterschets te maken van de natuur en het landschap van Vlieland, waarbij plekken centraal stonden waar zich veel passanten verzamelen, zowel gasten als vogels. Intrekken bij mijn collega’s die een heel ander ritme hadden dan ik, leek me niks. Dus kampeerde ik in een tweepersoons tentje met een behoorlijke hoeveelheid apparatuur op Lange Paal. Als éénmans filmploeg had ik een fiets tot mijn beschikking en ik kon drie keer met een boswachter op stap van Staatsbosbeheer. Met hun hulp selecteerde ik een aantal plekken waaronder de Kroon’s Polders.
De Kroon’s Polders op het westelijke gedeelte van Vlieland zijn een mislukte poging om landbouwgrond te maken, maar pakten wél heel erg goed uit voor grote aantallen vogels. Die vogels probeerde ik voor mijn lens te krijgen, maar daar had ik toen nog heel weinig ervaring mee. Toch lukte het. Met opkomend tij vond ik een goed plekje onderaan de doorsteek tussen de polders en het Wad. Foeragerende lepelaars zag ik steeds dichterbij komen en er schoven schoolklasjes jonge eiders aan mij voorbij.
Toen de avond naderde posteerde ik me in de duinen aan het einde van het pad tussen de kamperfoelie, richtte mijn camera in de wind op de polder en maakte deze timelapse.
Deze nachtelijke timelapse maakte ik niet ver van het Posthuys op Vlieland. Het was de eerste keer dat ik een timelapse van de sterrenhemel probeerde te de maken. Ik wilde het gebruiken als aanvulling op een nachtelijke interviewshow van Omrop Fryslân die dat voorjaar was opgenomen op het eiland. Wat ik in beeld wilde brengen was de overgang van de dag in de nacht.
Ik zou die nacht in een huisje van Staatsbosbeheer slapen, dat was vlakbij de plek die ik in gedachten had voor de nachtopnames. Wat ik dus deed was dat ik mijn camera op een statief zette, daarna onder de wol kroop en er na een paar uurtjes weer uit ging om mijn camera op te halen.
Als ik het me goed herinner was het oktober en dat is een maand waarin het in de avond en nacht behoorlijk vochtig kan worden. Een deel van de opnamen mislukte, omdat de lens onder de dauw kwam te zitten. Daar zijn wel oplossingen voor, maar die waren hier niet voorradig. Wat jullie hier zien, is een compilatie van de twee delen die wel gelukt waren.
Wat opvalt is het grote aantal vliegtuigen voorbij komt in deze opname: de witte strepen aan de hemel. Dat is nu wel anders…
Deze combinatie van twee timelapses maakte ik bij het vallen van de avond aan het begin van één van de vele strekdammetjes op het Vlielander strand. Je kunt goed zien dat er op de Noordzee veel schepen actief zijn.
De meeste timelapses die ik maak, zijn gebruikt voor programma’s van Omrop Fryslân. Deze is nooit eerder uitgezonden. Wat ik wilde vastleggen is het opkomende tij op het Nieuwlandsreid op Ameland. In dit gebied worden de geulen steeds dieper en groter. Bij hoogwater komt soms een behoorlijk groot deel van het gebied onder water te staan.
Het is niet zo duidelijk te zien als waar ik op hoopte, maar als je goed let op het land achterin beeld, zie je dat steeds grotere delen onder water komen te staan. Ook zie je de kleine inham rechts van het midden steeds voller lopen met water. In 2017 was het er extra druk met schapen, omdat er aan de Waddendijk werd gewerkt. De schapen die daar normaal gesproken grazen, moesten even een andere plek hebben.
Ik was op de oostpunt van Ameland om vogels vast te leggen. Die lieten zich echter niet zo gemakkelijk fotograferen en filmen. Net toen ik van strategie was veranderd, kwamen er alsnog grote hoeveelheden vogels. Wie goed kijkt naar deze timelapse, ziet ze links van het eiland opvliegen.
Op mijn hurken, met de zolen van mijn rubberen laarzen als enig contact met de grond, wachtte ik in het voorjaar van 2017 op een onweersbui in wat lage duintjes in het Nieuwlandsreid. Ik was op Ameland om voor een programma van Omrop Fryslân het landschap en de natuur te filmen.
Deze onweersbui was één van de weinige mogelijkheden om shots te draaien zoals ik ze het liefst heb. Dus woog ik de risico’s af en zocht een plek met goed zicht, een mooie voorgrond en zeker niet onder een boom of op de top van een duin. De waterkant is overigens ook geen goed idee bij een onweersbui. Dat is wél waar ik mijn camera neerzette voor deze timelapse om de invloed van het weer op het water mee te pakken.
Het komt precies als het gaat om de lengte van de sluitertijd om de bliksem ook echt te pakken in beeld. Te kort en de kans is groot dat je het grotendeels mist. Te lang betekent dat je eigenlijk te weinig foto’s maakt en de bui in enkele seconden voorbijschiet. Voor dit soort keuzes heb je buitengewoon weinig aan een journalistieke opleiding gericht op geschreven pers…
Ik hakte een knoop door en voerde mijn camera de parameters in die mij het meest logisch leken met een belichting die in het begin wellicht zou zorgen voor beelden die wat overbelicht waren, maar over het algemeen hopelijk goed zouden uitpakken. En daarna maakte ik me snel uit de voeten naar een plek waar ik hoopte relatief veilig te zijn. Terwijl de camera mooi door klikte uit mijn zicht, begon de bui zich te ontwikkelen tot een behoorlijke serieus onweer met harde, rommelende knallen met bijpassend visueel geweld.
Ik voelde me helemaal niet meer veilig en ging op mijn hurken zitten tot de kramp dat zo nu en dan onmogelijk maakte. Ondertussen probeerde ik op mijn iPhone met een extra microfoon het geluid vast te leggen. Omdat een timelapse bestaat uit foto’s, mis je namelijk het geluid. Met natte vingers het spul wat aan de praat krijgen, was moeilijk. Maar het lukte.
Toen ik later thuis de timelapse verwerkte, zag ik dat het niet de indrukwekkende timelapse was die mij voor ogen stond. De sluitertijd was te kort, waardoor de bliksem te kort te zien zien was. De regenbui reisde ook te snel over het eiland. Uiteindelijk heb ik de timelapse dan ook niet gebruikt voor het programma waar ik aan werkte. Het het gevoel dat je getuige bent van een onweersbui blijft wel intact. Daarom deel ik hem graag.
En wat bleven die schapen lang door eten!
Deze timelapse is gemaakt voor de Fryslân DOK documentaire Vogelvrij op Vlieland dat in 2017 op de NPO nationaal uitgezonden werd. Een jaar lang filmde ik de natuur en haar gasten op Vlieland; vogels en mensen. Ik had al beelden opgenomen, maar we wilden ook nog het landschap in winterse omstandigheden laten zien. Dus verbleef ik nog een kleine week op Vlieland om onder andere een springtij te filmen dat de veerboothaven onderwater zette, rotganzen en wulpen en natuurlijk een winters landschap.
Zoals iedereen weet, is het hebben van een echte winter niet meer iets waar we op kunnen vertrouwen. Ook niet in 2016. Toch kun je ook zonder sneeuw en ijs winter laten zien. De zon staat veel lager en het licht is heel anders. Dat probeerde ik hier vast te leggen op het wad bij de Bol van Dooie. De bui die over me heen schoof was alleen wat heftiger dan ik had ingeschat. Het licht verdween en het begon te hagelen. Aan het eind zie je dat het wad op sommige plekken wat wit wordt.
Wie nu de kans heeft om iets van de natuur om ons heen te beleven, realiseert zich wellicht sterker dan eerder hoe essentieel die levende ruimte om ons heen is. Voor Waddenliefhebbers hoort het niet als een verassing te komen. Weinig natuurgebieden zijn zo weids, rijk en dynamisch mét alle problemen die ook de natuur hier te verstouwen heeft. Het feit dat de Wadden ooit tot Nederlands meest populaire natuurgebied zijn verkozen, spreekt wat dat betreft boekdelen.
Ook de mensen die op en aan het Wad wonen, weten veelal maar al te goed wat de waarde is van die wereld om hun heen. En ja, het vertegenwoordigt ook een economische waarde en het gemis van inkomsten wordt nu heel hard gevoeld. Maar je ziet op sociale media een behoorlijke inspanning van diezelfde bewoners om nog meer dan ooit het Wad te delen met degenen die er nu even niet kunnen komen. Deels gebeurde dat altijd al, omdat de intrinsieke waarde van de natuur zo zijn eigen dynamiek genereert onder hen die dat waarderen en omdat het Wad door zoveel mensen wordt gekoesterd. Maar het gebeurt ook omdat de relaties die er bestaan tussen de gasten op het Wad en degenen die hen ontvangen de financiële afhankelijkheid die daar onderligt, overstijgt. De bezoekers aan het Wad worden gemist, zo merk ik in mijn contacten met degenen die ze normaal gesproken ontvangen. Het zet ook een duidelijke streep onder de gedeelde verantwoordelijkheid die we hebben voor het gebied.
Als journalist gespecialiseerd in natuurverslaggeving probeer ik zo goed en mooi mogelijk nieuwe feiten te brengen die ons in staat stellen die verantwoordelijkheid ook te nemen. En als liefhebber ben ik dolblij dat ik dat ook op het Wad mag doen. Al worden mijn mogelijkheden daartoe ook behoorlijk beperkt door het Coronavirus. Er zijn al de nodige afspraken gesneuveld omdat het aantal mensen dat bij elkaar mag zijn, beperkt is. Ik ben pas begin mei weer op een Waddeneiland geweest. Als liefhebber hoor ik me ook in te houden als het gaat om reisjes naar het Wad; ook al is het voor mij in Fryslân relatief dichtbij. Dus toen ik kortgeleden zeven vrije dagen had, bleef het bij twee bezoeken aan mijn favoriete natuurgebied. Allebei op plekken waar relatief weinig mensen komen en die ik goed ken.
Een van die locaties is ’t Skoar; een zomerpolder met een kleine kwelder en een lange pier bij Ternaard. Anders dan de makkelijk te bewandelen pier bij Peasens, is het hier meestal relatief rustig. Er liggen enorme schelpenbanken voor de kust en met hoog water komt het vogelleven er heel dichtbij, waarbij het dus zaak is om je bezoek goed te plannen om te voorkomen dat je er de boel in het honderd jaagt. Het is ook een fotografische speeltuin waar ik me heel goed vermaak. De mooie ontvangst die mijn eerder gemaakte timelapsebeelden deze keer via de Waddenvereniging kregen, bracht me op een idee waar ik deze locatie voor nodig had.
Ik wilde wederom een nachtelijke timelapse maken. Dat is nogal een onderneming! We zijn al weer wat later in het jaar en dan moet je wel even wachten totdat het echt donker wordt. En omdat het zo donker is, doe je er heel lang over om genoeg licht te verzamelen om een foto te maken; 15 seconden om precies te zijn. Een nog langere sluitertijd betekent dat de sterren nog meer dan nu in de hoeken van de foto beginnen te strepen; de wereld en alles om ons heen is in beweging en dat brengt restricties met zich mee als je alles scherp wil vastleggen. Om het allemaal een beetje te kunnen doen, beperkte ik me tot 350 foto’s waarbij elke 25 foto’s tot een seconde video leidt. Om de sterren die boven het Wad voorbijtrekken bewegend vast te leggen, heb ik naast die vijftien seconden sluitertijd nog een interval gebruikt van drie seconden. Met het blote oog zie je misschien nog een vallende ster, maar op deze manier zie de hele hemel bewegen. En zo stond ik daar in een koude oostenwind op een zaterdagavond te wachten van 23.24 uur tot en met 01.09 uur terwijl mijn camera op het statief deze instructies weg klikte…
Dan begint thuis de nabewerking. De witbalans heb ik enigszins aangepast en de voorgrond en de sterrenhemel zijn apart bewerkt, waarbij ik de sterren en de ruimte daartussen in ‘lagen’ vang zodat ik de helderheid van de sterren wat op kan krikken en de donkerte daartussen kan benadrukken. Dat doe ik met één foto en vervolgens pas ik die wijzigingen toe op alle foto’s. Nu heb ik een redelijk krachtige computer die inmiddels al wel vijf jaar oud is, maar het kostte meer dan 20 minuten om al die wijzigingen toe te passen. En dan maak je er een video van, waarna je achteraf denkt:”Het had ook wel wat langer mogen duren.” Het geluid onder de video is drie jaar oud en opgenomen op het Nieuwlandsreid op Ameland om de beleving compleet te maken. Ik hoop hiermee het Wad op afstand weer even tot leven te wekken voor degenen die daar behoefte aan hebben. Als één liefhebber naar zoveel anderen.
Remco de Vries
