Ga met ons mee op excursie
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie!
Home Ontdekken Wadden fotografie Foto tips voor betere natuurbeelden
Natuur fotograferen doe je het beste in je eentje. Ideaal dus in een anderhalvemeter-samenleving. Onze huisfotografen Henk Postma en Marcel van Kammen geven 6 tips voor nog betere foto’s.
Henk Postma is een echte waddenfotograaf. De liefde voor de Wadden zit diep. ‘Als driejarig jongetje ging ik al mee naar Vlieland en Terschelling. Later werd ik wadloopgids. Het waddengebied ken ik nu door en door. Waar ik ook kom, mijn camera gaat altijd mee. Mijn vrouw zegt wel eens dat ik normaal moet genieten in plaats van altijd door een kadertje te kijken. Ik kan alleen de uitdaging niet weerstaan om die perfecte foto te maken.’ Herken je dit? Lees de 3 tips van Postma voor nog mooiere landschapsfoto’s!
‘Ik vind het een uitdaging om juist dat te fotograferen in een landschap wat het onderscheidt van andere gebieden.’ In het waddengebied heeft Postma een aantal favorieten. ‘Ik betrap mijzelf erop dat ik toch altijd weer de slingerende prielen, slenken en geultjes op de kwelder op de foto zet.’ De uitdaging is om binnen zo’n onderwerp te blijven variëren. ‘Vanmorgen was ik er even op uit en was het nog een beetje mistig boven het wad. Ik zag heel veel ruimte, lucht en een rijtje paaltjes. Er was eigenlijk niet veel te zien, maar die verstilling kan juist ook heel mooi zijn. Ik heb dat in beeld gebracht door heel veel ruimte te fotograferen en weinig onderwerp.’ Fotograferen is dus niet alleen in beeld brengen wat je ziet, maar ook wat het landschap met je doet, een gevoel overbrengen. ‘In fotografie kan ik helemaal opgaan. Het is een vreemde combinatie van rust en euforie. Voordat ik het weet is de dag voorbij.’
‘Hét kenmerk van het waddengebied is dat het er zo dynamisch is. Het verandert er elk half uur. Die voortdurende beweging wil ik in beeld brengen.’ Het creëren van een suggestie van beweging is best een hele kunst, maar met je sluitertijd kun je hiermee spelen. ‘Door een lagere sluitertijd te kiezen, zie je wuivend riet of stromend water. Ik vind het ook mooi om er een creatieve draai aan te geven en met onscherpte de beweging van vogelzwermen boven het wad te benadrukken.’ Juist doordat het waddengebied zo dynamisch is, laat het zich niet altijd makkelijk fotograferen. ‘De natuur is grillig, dat moet je accepteren. Het ene moment staat je onderwerp perfect in het licht en klopt je compositie, dan is het weer voorbij. Van tevoren is nooit zeker of het slaagt. Als het wel lukt, is dat een klein geluksmomentje.’
Ja, het landschap zit vol met lijnen: rechte lijnen, diagonalen, gebogen lijnen. Postma: ‘Die maken je foto interessant.’ Bedenk hoe je die lijnen in beeld gaat brengen. ‘Zijn er mooie lijnen in het landschap, maar een grijze lucht? Leg dan je horizon op 1/3 van boven. Zie je hele mooie wolken? Dan zet je juist de horizon laag in beeld. Dat zijn de basisregels.’ Een uitgestrekt landschap, zoals het waddengebied vraagt meestal om een liggend formaat foto, ook wel landscape genoemd. Hiermee benadruk je de weidsheid van je omgeving. Er zijn altijd uitzonderingen. ‘Met een staande foto leg je juist nadruk op mooie verticale lijnen in beeld.’ Er is maar één kapitale fout die je kunt maken: ‘Een scheve horizon is not done. Dat staat als een paal boven water.’
De foto’s van vogelaar Marcel van Kammen weten altijd precies het juiste moment te vangen. Neem deze visdiefjes. Het visdiefvrouwtje op de paal heeft besloten in te gaan op de versierpoging van het mannetje in de lucht. Het visje dat hij cadeau doet, is nog nét niet in haar bek verdwenen. ‘Als je een vogel wil fotograferen, moet je eerst zijn gedrag een beetje kennen. Het begint met observeren’, vertelt Van Kammen. ‘Zolang ik mij kan herinneren, ga ik al achter de vogeltjes aan.’ Houd je ook van vogels fotograferen? Met deze 3 tips van Marcel van Kammen lukt dat zeker.
Huh, fouten maken? Ja, zegt Marcel van Kammen. ‘Fotograferen moet heel vaak fout gaan. Daar leer je van. Doordat je het steeds op andere manieren probeert te doen, kom je op verrassende ideeën en daardoor ontstaan de beste foto’s.’ Zo ontdekte Van Kammen dat je met een groothoeklens – waarmee je normaal gesproken landschappen fotografeert – ook hele bijzondere close-upfoto’s kunt maken van vogels. ‘Ik ontdekte dat, toen er toevallig vlak voor mij ineens een eend voorbij kwam lopen en ik geen tijd had om van lens te wisselen.’ Een nadeel van een groothoeklens is dat je onderwerp heel dichtbij je camera moet zijn om deze beeldvullend te krijgen. ‘Dan lag ik twee uur te wachten tot er een ooievaar voorbij zou komen lopen, maar dat gebeurde natuurlijk niet.’ Zo kwam hij al doormodderend op de draadloze afstandsbediening. ‘Je zet je camera neer op een plek waar een vogel kan gaan zitten, je bepaalt een mooie compositie en wacht dan 30 meter verderop tot het moment dat zo’n vogel precies goed zit. Dan druk je op de knop.’ Niet moeilijk, wel tijdrovend. Deze tureluur liet zich pas na twee weken fotograferen. De meeste mensen zouden tureluurs worden van zo lang wachten.
Vogels op een paal of hek in het landschap zijn een geliefd onderwerp voor veel fotografen. Maar hoe maak je nu een originele foto? Dit is in ieder geval wat je volgens Van Kammen niet wilt: een vogel tegen een strakblauwe lucht gefotografeerd. Te simpel en saai. ‘Kies een mooie verweerde paal uit en kijk naar de achtergrond. Misschien is het weiland wel heel mooi begroeid met gele bloemetjes of kun je juist een spannend kleurverschil creëren door een gedeelte boven en onder de horizon te laten zien.’ Speel ook met het licht. ‘Vroeg in de ochtend kun je het beste vogels fotograferen, dan zijn ze actief. Fotografeer met de zon in de rug of juist tegen de zon in voor prachtige silhouetten.’
Zwermen vogels boven het wad, dat is genieten. En goed nieuws, het is ook de meest toegankelijke manier om vogels te fotograferen. Je hebt er geen hele grote of dure telelens voor nodig en je hoeft ook niet precies hun gedrag te kennen. Van Kammen: ‘Groepen vogels verzamelen zich vaak op hoogwatervluchtplaatsen. Als je zo’n plek hebt ontdekt, moet je eigenlijk al anderhalf uur voordat het hoogwater wordt in de buurt gaan zitten. Op die manier zien ze jou niet meer als gevaar als ze naar die plek toe komen en verstoor je niet de rust die ze zo hard nodig hebben.’ Bij Zwarte Haan en Westhoek vind je zulke vluchtplaatsen vlak bij de zeedijk. ‘Dichterbij hoeft niet, want voor mooie vormen in de lucht is het juist mooi om wat meer afstand te houden.’
Steeds meer natuurfotografen ontdekken welke mooie luchtbeelden je kunt maken met een drone, maar boven het wad is vliegen met een drone niet toegestaan. Drones maken geluid en kunnen dieren verstoren. Als vogels opvliegen of zeehonden hun kop opsteken ben je sowieso te dichtbij. Naast het vliegverbod boven de Waddenzee, gelden er bijvoorbeeld op de Waddeneilanden ook specifieke regels voor drones.
