Ga met ons mee op excursie
Maak een verschil voor het waddengebied met je bedrijf, vrienden of familie!
Home Gas- en zoutindustrie halen het wad onderuit Gas- en zoutindustrie halen het wad onderuit – vragen
Alsof de Waddenzee niet al te veel door de mens wordt gebruikt voor scheepvaart, visserij, recreatie en zelfs militaire oefeningen, legt ook de industrie nog eens beslag op de Waddenzee. Zes vragen over mijnbouwactiviteiten in de Waddenzee.
Al sinds de jaren ’80 wordt – ondanks veel protest – gas gewonnen onder het wad. Bestaande gaswinningsprojecten zijn er helaas met bekende effecten op natuur en het klimaat. Daarnaast zijn er alweer nieuw plannen voor gaswinning, namelijk op het wad bij Ternaard. Maar niet alleen gas wordt onder de Waddenzee vandaan gehaald, de zoutindustrie heeft ook zijn oog laten vallen op het natuurgebied. Sinds 2020 wordt in de Waddenzee zout gewonnen, vooral bedoeld voor gebruik als onthardingszout, als strooizout en als grondstof voor de chemische industrie.
Met een dreigende klimaatramp is het natuurlijk sowieso een slecht idee om nog fossiele brandstoffen te winnen, maar nieuwe gaswinning in een internationaal erkend Unesco Werelderfgoed is al helemaal een absurd plan. Een oplossing voor de huidige energiecrisis is het ook al niet: het zou nog jaren duren voordat dit veld echt gas gaat leveren. Die tijd kunnen we beter gebruiken om te investeren in duurzame energiebronnen.
Om te beginnen is een boorplatform een potentiële gifbom. Bij boringen worden namelijk giftige stoffen gebruikt en kunnen giftige stoffen zoals kwik uit de bodem vrijkomen. In 2019 spoelde nog een deel van een boorlocatie op West-Ameland weg. De kans is groot dat daarbij ook giftige stoffen de Noordzee in spoelden. Maar ook wanneer er schuin vanaf de wal wordt geboord zijn er schadelijke effecten van gaswinning. Het grootste probleem is namelijk de bodemdaling die ontstaat wanneer het gas onder de wadbodem vandaan wordt gehaald. Doordat delen van de Waddenzee lager komen te liggen, vallen minder wadplaten droog bij laag water. Dat is problematisch voor vogels als de rosse grutto, de kanoet en de kluut. De vogels hebben de wadplaten nodig om op te vetten en zo hun lange reis richting het zuiden te overleven. Juist het voedsel dat beschikbaar is in de droogvallende zeebodem is van groot belang voor de overleving van deze bedreigde vogelsoorten.
Het zout halen de bedrijven in de Waddenzee niet uit het zeewater, maar uit zoutlagen onder de grond. Die lagen zijn miljoenen jaren geleden ontstaan doordat het water uit binnenzeeën verdampte, waarna het zout achterbleef. Het zout wordt gewonnen door oplosmijnbouw, een riskante bezigheid. Hierbij wordt gloeiendheet zoet water in de ondergrondse zoutlaag gepompt waarin het zout oplost. Het zoute water wordt opgepompt waarna een holte in de ondergrond achterblijft die gevuld is met pekel, de caverne. Een dun laagje olie op de pekel beschermt het dak van de zoutcaverne tegen oplossen.
In Nederland is het al een paar keer gebeurd dat een zoutmijn instortte. Een onafhankelijk onderzoek in opdracht van Staatstoezicht op de Mijnen maakt duidelijk dat het gevaar voor instorting van zoutmijnen nog steeds realistisch is. Daarmee bestaat er ook een risico op het ontstaan van een ‘sinkhole’ aan het aardoppervlak (in dit geval onder de Waddenzee, vlakbij Griend) én verspreiding van de geïnjecteerde olie. Het weghalen van zout uit de ondergrond gaat ook zorgen voor forse bodemdaling. Die komt dus bij de daling die al door gaswinning wordt veroorzaakt. Door de daling van de zeebodem bij de Ballastplaat, waar het zout gewonnen wordt, zal een kleiner oppervlakte van deze plaat nog boven water komen bij eb. Dat zorgt ervoor dat er minder voedsel beschikbaar komt voor vogels
Het is vreemd dat we deze activiteiten in de Waddenzee toelaten. Er kan zout uit de zee gewonnen worden en er is op vele plekken in de wereld zout onder de grond te vinden. Er is dus geen enkele reden om het juist in zo’n kwetsbaar natuurgebied te winnen. De Waddenvereniging is niet de enige die dat vindt. Ook Unesco, de organisatie van de Verenigde Naties die in de gaten houdt of Nederland wel goed voor Werelderfgoed Waddenzee zorgt, bekijkt de ontwikkelingen met argusogen. In 2021, toen de nieuwe plannen voor gasboring bekend werden, waarschuwde UNESCO al dat gaswinning onder de Waddenzee onverenigbaar is met de Werelderfgoedstatus. Het zou ervoor kunnen zorgen dat het gebied op de lijst Wold Heritage in Danger komt te staan. Eigenlijk is dat een lijst met Werelderfgoederen die door oorlogen, conflicten en natuurrampen worden bedreigd. Daar wil je als Nederland toch niet door eigen toedoen op komen staan?
Echt steunen?
Alle schadelijke activiteiten bij elkaar zijn funest voor het mooie waddengebied. Als we op deze voet verder gaan, is het op den duur gebeurd met de natuur. Help de Waddenvereniging om écht een verschil te maken. Met jouw donatie kunnen we de druk op de politiek en bedrijven opvoeren en projecten realiseren die de natuur beschermen en verbeteren.
